ఉద్దేశ్యము : ఐగుప్తులోని ఇశ్రాయేలీయులు బానిసత్వము నుండి విడిపింపబడుట మరియు వారు ఒక దేశముగా ప్రబలుటను గురించినది.
గ్రంథకర్త : మోషే
కాలము : సుమారు ఆదికాండ గ్రంథకాలములోనే క్రీ.పూ 1480 – 1410
రచించిన స్థలము : ఇశ్రాయేలీయులు అరణ్య ప్రాంతము గుండా పయనించు సమయములో సీనాయి సమతల భూభాగమునందు.
గత చరిత్ర : ఐగుప్తు దేశమునందు అనుకూల కాలవ్యవస్థ యందు జీవించిన ఇశ్రాయేలీయులు ఇప్పుడు దాస్యమునందున్నారు. దేవుడు వీరి బానిసత్వము నుండి విడుదల దయచేయుచున్నాడు. (ఐగుప్తు దాస్యములో నుండి విడుదల)
ప్రాముఖ్య వచనములు : నిర్గమకాండము 3:7-10
ప్రాముఖ్యులు : మోషే, మిర్యాము, ఫరో, ఫరో ప్రజలు, యిత్రో, అహరోను, యెహోషువ, బెసాలీయేలు,
కాలేబు.
ప్రముఖ స్థలములు : ఐగుప్తు, గోషేను, నైలునది, మిద్యాను, ఎఱ్ఱసముద్రము, సీనాయి సమతల భూమి, సీనాయి పర్వతము.
గ్రంథ విశిష్టత : పాతనిబంధన గ్రంథములోని అన్ని గ్రంథముల కన్నా అధికమైన అద్భుతములు లిఖించబడియున్న గ్రంథము ఇది. పది ఆజ్ఞలు ఈ గ్రంథము యొక్క ప్రాముఖ్యాంశము.
సమకాలీన చరిత్ర : క్రీ.పూ 1710 నుండి 1570 వరకు నున్న మధ్య కాలము 140 సంవత్సరములు ఐగుప్తు దేశమును పాలించిన రాజులు (ప్రభువులు) హి క్కోసు వంశపు వారుగా పరిగణింపబడు భూరాజులు అన్యదేశీయులుగా ఉండిరి. తూర్పు పాశ్చాత్య దేశమైన కనాను, సిరియా దేశస్టులైన వీరు బలవంతులు, యుద్ధ ప్రియులు. ఈ హిక్కోషీయులు అన్యులైనందున అన్యులతోనే సహవాసము కలిగియుండిరి. వీరిలో ప్రాముఖ్యుడైన అపోపి అనే రాజు (ఫరో) వీరి నాగరికతకు తగిన రీతిగానే అన్యుడుగా ఎంచబడిన యోసేపును అధిపతిగా చేసి ఐగుప్తు దేశములోని ఫలవంతమైన
గోషేనును ఇశ్రాయేలీయులకు నివాసస్థలముగా యిచ్చెను. ఈ హిక్కోషు ఫరోలు ఆ దేశస్థులైన ఐగుప్తీయుల యెడల నిర్దయతో అనాగరికముగా ప్రవర్తించారు. రక్త ప్రవాహము ద్వారా వీరు అధికారములోనికి ప్రవేశించారు, వారు స్వదేశీయులైన జనాంగమును శ్రమలపాలు చేసెడివారు. ఐగుప్తు దేశములోని స్త్రీలను,
పిల్లలను హింసించి పట్టణములను పాడుచేసి, దేవాళయములను పడగొట్టి, అగ్నిచేత వారిని దహించివేసేవారు. ఇటువంటి శ్రమలను అనేక దినములు సహించిన ఐగుప్తీయులు వారి దేశములో కలహములను రేపి అధికారమును ప్రజలే చేజిక్కించుకొనిరి ఈ విధముగా ప్రజలే ఫరోలను నిర్ణయించిరి. హిక్కో షు వారిపై ఐగుప్తీయులకు ఉన్న పగకు నిరఫరాధులైన ఇశ్రాయేలీయులు బలయ్యారు. ఇశ్రాయేలు జనాంగము శక్తినొంది అభివృద్ధి నొందుచున్నందున, ఐగుప్తీయులు వీరు తమకు విరోధముగా రావచ్చునేమో అని తలంచి తప్పుగా బావించి ఈ విధముగా వారిని బాధించెడివారు. వీరు దేశమునకు కరువు వచ్చునని బావించి అక్కడ నివసించే ప్రజలు 20 లక్షల కంటే ఎక్కువ మంది అన్యులని భావించి దేశాన్ని సంరక్షించుటకై కరువు నుండి తప్పించుకొనుటకై ఆహార వస్తువులను, ధాన్యములను నిలువచేయుటకై పెద్ద పెద్ద గదులు నిర్మాణించుటకు తీర్మానించిరి. ఈ పని పూర్తి చేయుటకు కావలసిన ఇటుకలు చేయుటకు లక్షలకొలది పనివారు కావలసి వచ్చెను. ఈ పని ప్రారంభించుటకు బానిసలుగా జనసంఖ్య బలాభివృది పొందుచున్న ఇశ్రాయేలీయులపై వీరు ధ్యాసనుంచిరి. ఐగుప్తు ఫరో దృష్టి ఇశ్రాయేలీయులపై పడినందున, అప్పటి నుండి ఇశ్రాయేలీయులకు శ్రమల కాలము ప్రారంభమైనది. యోసేపు పేరు ద్వారా సుకుమార జీవనమును గడుపుచున్న ఇశ్రాయేలీయులు బానిస బ్రతుకులకు దాస్యముగా లొంగిపోయిరి. కఠినమైన పనిలో వీరిని భాదించి పీతోము, రామె సెసను ఆహార దాన్యములు నిల్వచేయు ధాన్యాగారముల పట్టణములను కట్టిరి. అప్పటి నుండి కఠినమైన పనులలో ఇటుకల పని, కట్టడపని వీరికి బహుకఠినమాయెను, అవి వారికి భరించలేని భారమైపోయెను. హిక్కోషు ఫరోల ప్రీతికరమైన ప్రజలు కఠినమైన బానిసలుగా పనిచేయుట తట్టుకోలేకపోయిరి. అన్యదేశములో ప్రవచన రీతిగా తాము చేయుచున్న పెట్టి పనులను బట్టి వారు నిట్టూర్పులు విడిచిరి, వారి నిట్టూర్పులు దేవుని చెవిని చేరినవి. ఇశ్రాయేలీయుల బానిసత్వము దేవుని అనాది సంకల్పములో ఒక భాగమని ఐగుప్తు ఫరో గ్రహించలేక పోయెను. నిర్ణయకాలము వచ్చువరకు అనేక శ్రమానుభవముల తర్వాతనే ఐగుప్తు ఫరోలు వారికి విడుదల దయచేసిరి. మోషే నాయకత్వములో క్రీ.పూ 1446 లో విడిపింపబడిన పావురములవలె వాగ్దానభూమికి యాత్రుకులైరి. దీనినే నిర్గమమందురు.
భాగములు : 1. రక్షకుడైన మోషే Exo,1,1 – 4,31. 2. ఫరోతో జరిగిన యుద్ధకాండ Exo,5,1- 13,19. 3. ఐగుప్తు నుండి సీనాయి పర్వతము వరకు Exo,13,20-19,2. 4. నిబంధన నెరవేరు కాలము Exo,19,3-24,8. 5.దేవుని ఆరాధించుటకు ప్రత్యక్షపు గుడారములు Exo,24,9-40,38.
కొన్ని సంఖ్యా వివరములు : పరిశుద్ధ గ్రంథములో రెండవ గ్రంథము; అధ్యాయములు 40; వచనములు 1,213; చరిత్రాత్మిక వచనములు 1089; నెరవేరిన ప్రవచనములు 129; నెరవేరనివి 2; ప్రశ్నలు 58; దేవుని సందేశములు 73; ఆజ్ఞలు 827; హెచ్చరికలు 240; వాగ్దానములు 28; మోషే ద్వారా చేయబడిన అద్భుతములు 35 తో కలిపి అద్భుతములు 42.
మరిన్ని విషయములు:
ది బుక్ ఆఫ్ ఎక్సోడస్ అనేది ఈజిప్టులో బానిసలుగా ఉన్న ఇశ్రాయేలీయుల గురించిన కథ. ఒకరోజు, వారు ఈజిప్టు నుండి తప్పించుకొని సీనాయి పర్వతానికి చేరుకున్నారు, అక్కడ దేవుడు వారికి పది ఆజ్ఞలను ఇచ్చాడు.
ఈజిప్టులో నివసిస్తున్న ఇశ్రాయేలీయులతో పుస్తకం ప్రారంభమవుతుంది. ఇశ్రాయేలీయులను ఇష్టపడని కొత్త ఫారో, వారిని బానిసలుగా చేసి, మగ పిల్లలందరినీ చంపమని ఆదేశిస్తాడు. కానీ ఈజిప్టు యువరాజుగా పెరిగిన ఇజ్రాయెల్‌కు చెందిన మోషే, ఈజిప్ట్ నుండి తప్పించుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు మరియు తన ప్రజలను బానిసత్వం నుండి బయటకు తీసుకురావాలని దేవుని పిలుపును అనుసరించాడు.
మోషే ఫరో దగ్గరకు వెళ్లి ఇశ్రాయేలీయులను వెళ్లనివ్వమని అడిగాడు, కానీ ఫరో నిరాకరించాడు. దేవుడు ఈజిప్టుపై వరుస తెగుళ్లను పంపాడు, ఇది ఈజిప్టులోని అన్ని మొదటి సంతానం మరణంతో ముగిసింది. ఇశ్రాయేలీయులు ఒక గొర్రెపిల్లను బలి ఇవ్వమని మరియు దాని రక్తాన్ని తమ ద్వారబంధాలపై పూయమని చెప్పబడింది, అది చివరి ప్లేగు నుండి వారిని కాపాడుతుంది. ఫరో చివరకు పశ్చాత్తాపపడతాడు మరియు ఇశ్రాయేలీయులు ఈజిప్టును విడిచిపెట్టారు, కానీ అతను తన మనసు మార్చుకున్నాడు మరియు వారిని వెంబడించడానికి తన సైన్యాన్ని పంపాడు. ఈజిప్టు సైన్యం ఎర్ర సముద్రం మధ్యలో చిక్కుకుంది, కానీ దేవుడు ఇశ్రాయేలీయులు తప్పించుకోవడానికి సముద్రాన్ని విభజించాడు మరియు ఈజిప్టు సైన్యం మునిగిపోయింది.
ఇశ్రాయేలీయులు దేవుణ్ణి కలవడానికి సీనాయి పర్వతానికి వెళ్లారు. దేవుడు మోషేకు పది ఆజ్ఞలు మరియు ఇతర చట్టాలను ఇచ్చాడు. గుడారం అని పిలువబడే ప్రార్థనా స్థలాన్ని ఎలా నిర్మించాలో కూడా దేవుడు మోషేకు చెప్పాడు. మోషే 40 పగళ్లు మరియు 40 రాత్రులు సీనాయి పర్వతం మీద గడిపాడు, దేవుని నుండి ఈ చట్టాలను పొందాడు. దిగి వచ్చేసరికి అతని మొహం ఆనందంతో వెలిగిపోతోంది.
ఇశ్రాయేలీయులు తమ ప్రయాణాన్ని కొనసాగించారు, కానీ త్వరలోనే వారి కష్టాలు మరియు ఆహారం మరియు నీటి కొరత గురించి ఫిర్యాదు చేయడం ప్రారంభించారు. దేవుడు స్వర్గం నుండి మన్నా మరియు రాతి నుండి నీరు వంటి అద్భుతాల ద్వారా వారికి అందించాడు. అయినప్పటికీ, వారు తిరుగుబాటు చేయడం మరియు ఇతర దేవుళ్లను ఆరాధించడం కొనసాగించారు, ఇది సమస్యలకు కారణమైంది. ఈజిప్టు నుండి వారిని నడిపించడానికి మోషేను పంపడం ద్వారా దేవుడు వారిని శిక్షించాడు, కాని వారు తప్పులు చేస్తూనే ఉన్నారు. చివరగా, వారు ఒక బంగారు దూడను నిర్మించారు, ఇది మోషే మరియు దేవునికి కోపం తెప్పించింది.
వాగ్దాన దేశపు సరిహద్దులో ఇశ్రాయేలీయులు విడిది చేయడంతో పుస్తకం ముగుస్తుంది, కానీ వారి అవిధేయత కారణంగా, ప్రస్తుత తరం భూమిలోకి ప్రవేశించకూడదని మరియు అవిధేయులైన తరం చనిపోయే వరకు వారు నలభై సంవత్సరాలు అరణ్యంలో సంచరించాలని దేవుడు ఆదేశించాడు. మోషే తన స్వంత అవిధేయత కారణంగా దేశంలోకి ప్రవేశించలేదని కూడా చెప్పబడింది.
ఎక్సోడస్ అనేది బానిసలుగా ఉండి స్వేచ్ఛగా మారిన వ్యక్తుల గురించిన కథ. వారికి దేవుని నుండి చట్టాలు మరియు మార్గదర్శకత్వం ఇవ్వబడింది మరియు కొత్త దేశానికి ప్రయాణించారు. వారు దారిలో అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది, కానీ చివరికి వారు వచ్చి అందమైన, శాంతియుత సమాజాన్ని స్థాపించారు.
క్రింది తేదీలు సుమారుగా ఉన్నాయి, ఖచ్చితమైనవి కావు
- యోసేపు మరణం (1805 BC)
- ఈజిప్టులో బానిసత్వం
- మోసెస్ జననం (1526 B.C)
- ఈజిప్ట్ నుండి ఎక్సోడస్ (1446 B.C)
- 10 ఆజ్ఞలు ఇవ్వబడ్డాయి (1445 B.C)
- ఇజ్రాయెల్ కనానులోకి ప్రవేశించింది (1406 B.C)
- న్యాయమూర్తులు పాలన ప్రారంభిస్తారు (1375 BC)
గ్రంధ నిర్మాణము:
I. ఇజ్రాయెల్ యొక్క అద్భుత విమోచన 1:1—13:16
A. ఐగుప్తులో ఇశ్రాయేలీయుల అణచివేత 1:1–22
B. మోషే యొక్క పుట్టుక మరియు ప్రారంభ జీవితం 2:1—4:31
C. విమోచన ప్రక్రియ 5:1—11:10
D. నిర్గమకాండ సంఘటన 12:1—13:16
II. సీనాయికి అద్భుత ప్రయాణం 13:17—18:27
A. ఎర్ర సముద్రం వద్ద విమోచన 13:17—15:21
B. నిబంధనలు అందించబడ్డాయి 15:22—17:7
C. అమాలేకీయుల నుండి రక్షణ 17:8–16
D. పాలించే పెద్దల స్థాపన 18:1–27
III. సీనాయిలోని అద్భుత ప్రకటనలు 19:1—40:38
A. సినాయ్ వద్దకు రావడం మరియు దేవుని ప్రత్యక్షత 19:1–25
B. పది ఆజ్ఞలు 20:1–21
C. ఒడంబడిక గ్రంథం 20:22—23:19
D. రక్షణ దేవదూత 23:20–33
E. ఇజ్రాయెల్ ఒడంబడికని అంగీకరించింది 24:1–18
F. గుడారానికి సంబంధించిన ఆదేశాలు 25:1—31:18
G. బంగారు దూడ 32:1–35
H. పశ్చాత్తాపం మరియు ఒడంబడిక యొక్క పునరుద్ధరణ 33:1—35:3
I. గుడారాన్ని కట్టడం 35:4—40:33
J. గుడారాన్ని నింపుతున్న ప్రభువు మహిమ 40:34–38