1. మరియ, ఆమె సహోదరియైన మార్త, అనువారి గ్రామమైన బేతనియలోనున్న లాజరు అను ఒకడు రోగి యాయెను.

1. There was a man named Lazarus of Bethany, the village of Mary and her sister, Martha, and he was ill.

2. ఈ లాజరు ప్రభువునకు అత్తరుపూసి తల వెండ్రుకలతో ఆయన పాదములు తుడిచిన మరియకు సహోదరుడు.

2. It was the same Mary, the sister of the sick man Lazarus, who anointed the Lord with ointment and wiped his feet with her hair.

3. అతని అక్క చెల్లెండ్రు ప్రభువా, యిదిగో నీవు ప్రేమించువాడు రోగియై యున్నాడని ఆయనయొద్దకు వర్తమానము పంపిరి.

3. The sisters sent this message to Jesus, 'Lord, the man you love is ill.'

4. యేసు అది విని యీ వ్యాధి మరణముకొరకు వచ్చినదికాదు గాని దేవుని కుమారుడు దానివలన మహిమ పరచబడునట్లు దేవుని మహిమకొరకు వచ్చినదనెను.

4. On receiving the message, Jesus said, 'This sickness will not end in death, but it is for God's glory so that through it the Son of God may be glorified.'

5. యేసు మార్తను ఆమె సహోదరిని లాజరును ప్రేమించెను.

5. Jesus loved Martha and her sister and Lazarus,

6. అతడు రోగియై యున్నాడని యేసు వినినప్పుడు తానున్నచోటనే యింక రెండు దినములు నిలిచెను.

6. yet when he heard that he was ill he stayed where he was for two more days

7. అటుపిమ్మట ఆయన మనము యూదయకు తిరిగి వెళ్లుదమని తన శిష్యులతో చెప్పగా

7. before saying to the disciples, 'Let us go back to Judaea.'

8. ఆయన శిష్యులుబోధకుడా, యిప్పుడే యూదులు నిన్ను రాళ్లతో కొట్ట చూచుచుండిరే; అక్కడికి తిరిగి వెళ్లుదువా అని ఆయన నడిగిరి.

8. The disciples said, 'Rabbi, it is not long since the Jews were trying to stone you; are you going back there again?'

9. అందుకు యేసు పగలు పండ్రెండు గంటలున్నవి గదా, ఒకడు పగటివేళ నడిచిన యెడల ఈ లోకపు వెలుగును చూచును గనుక తొట్రు పడడు.

9. Jesus replied: Are there not twelve hours in the day? No one who walks in the daytime stumbles, having the light of this world to see by;

10. అయితే రాత్రివేళ ఒకడు నడిచినయెడల వానియందు వెలుగులేదు గనుక వాడు తొట్రుపడునని చెప్పెను.

10. anyone who walks around at night stumbles, having no light as a guide.

11. ఆయన యీ మాటలు చెప్పిన తరువాత మన స్నేహితుడైన లాజరు నిద్రించుచున్నాడు; అతని మేలు కొలుప వెళ్లుచున్నానని వారితో చెప్పగా

11. He said that and then added, 'Our friend Lazarus is at rest; I am going to wake him.'

12. శిష్యులు ప్రభువా, అతడు నిద్రించినయెడల బాగుపడుననిరి.

12. The disciples said to him, 'Lord, if he is at rest he will be saved.'

13. యేసు అతని మరణమునుగూర్చి ఆ మాట చెప్పెను గాని వారు ఆయన నిద్ర విశ్రాంతిని గూర్చి చెప్పెననుకొనిరి.

13. Jesus was speaking of the death of Lazarus, but they thought that by 'rest' he meant 'sleep';

14. కావున యేసు లాజరు చనిపోయెను,

14. so Jesus put it plainly, 'Lazarus is dead;

15. మీరు నమ్మునట్లు నేనక్కడ ఉండలేదని మీ నిమిత్తము సంతోషించుచున్నాను; అయినను అతనియొద్దకు మనము వెళ్లుదము రండని స్పష్టముగా వారితో చెప్పెను.

15. and for your sake I am glad I was not there because now you will believe. But let us go to him.'

16. అందుకు దిదుమ అనబడిన తోమా ఆయనతో కూడ చనిపోవుటకు మనమును వెళ్లుదమని తనతోడి శిష్యులతో చెప్పెను.

16. Then Thomas -- known as the Twin -- said to the other disciples, 'Let us also go to die with him.'

17. యేసు వచ్చి అదివరకే అతడు నాలుగు దినములు సమాధిలో ఉండెనని తెలిసికొనెను.

17. On arriving, Jesus found that Lazarus had been in the tomb for four days already.

18. బేతనియ యెరూషలేమునకు సమీపమై యుండెను; దానికి ఇంచుమించు కోసెడు దూరము

18. Bethany is only about two miles from Jerusalem,

19. గనుక యూదులలో అనేకులు వారి సహోదరుని గూర్చి మార్తను మరియను ఓదార్చుటకై వారి యొద్దకు వచ్చియుండిరి.

19. and many Jews had come to Martha and Mary to comfort them about their brother.

20. మార్త యేసు వచ్చుచున్నాడని విని ఆయనను ఎదుర్కొన వెళ్లెనుగాని మరియ యింటిలో కూర్చుండి యుండెను.

20. When Martha heard that Jesus was coming she went to meet him. Mary remained sitting in the house.

21. మార్త యేసుతో ప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండును.

21. Martha said to Jesus, 'Lord, if you had been here, my brother would not have died,

22. ఇప్పుడైనను నీవు దేవుని ఏమడిగినను దేవుడు నీకను గ్రహించునని యెరుగుదుననెను.

22. but even now I know that God will grant whatever you ask of him.'

23. యేసు నీ సహోదరుడు మరల లేచునని ఆమెతో చెప్పగా

23. Jesus said to her, 'Your brother will rise again.'

24. మార్త ఆయనతో అంత్య దినమున పునరుత్థానమందు లేచునని యెరుగుదుననెను.
దానియేలు 12:2

24. Martha said, 'I know he will rise again at the resurrection on the last day.'

25. అందుకు యేసు పునరుత్థానమును జీవమును నేనే; నాయందు విశ్వాసముంచువాడు చని పోయినను బ్రదుకును;

25. Jesus said: I am the resurrection. Anyone who believes in me, even though that person dies, will live,

26. బ్రదికి నాయందు విశ్వాసముంచు ప్రతివాడును ఎన్నటికిని చనిపోడు. ఈ మాట నమ్ముచున్నావా? అని ఆమెను నడిగెను.

26. and whoever lives and believes in me will never die. Do you believe this?

27. ఆమె అవును ప్రభువా, నీవు లోకమునకు రావలసిన దేవుని కుమారుడవైన క్రీస్తువని నమ్ముచున్నానని ఆయనతో చెప్పెను.

27. 'Yes, Lord,' she said, 'I believe that you are the Christ, the Son of God, the one who was to come into this world.'

28. ఆమె ఈ మాట చెప్పి వెళ్లిబోధకుడు వచ్చి నిన్ను పిలుచుచున్నాడని తన సహోదరియైన మరియను రహస్యముగా పిలిచెను.

28. When she had said this, she went and called her sister Mary, saying in a low voice, 'The Master is here and wants to see you.'

29. ఆమె విని త్వరగా లేచి ఆయన యొద్దకు వచ్చెను.

29. Hearing this, Mary got up quickly and went to him.

30. యేసు ఇంకను ఆ గ్రామములోనికి రాక, మార్త ఆయనను కలిసికొనిన చోటనే ఉండెను

30. Jesus had not yet come into the village; he was still at the place where Martha had met him.

31. గనుక యింటిలో మరియతో కూడ నుండి ఆమెను ఓదార్చుచుండిన యూదులు మరియ త్వరగా లేచి వెళ్లుట చూచి, ఆమె సమాధియొద్ద ఏడ్చుటకు అక్కడికి వెళ్లుచున్నదనుకొని ఆమె వెంట వెళ్లిరి.

31. When the Jews who were in the house comforting Mary saw her get up so quickly and go out, they followed her, thinking that she was going to the tomb to weep there.

32. అంతట మరియ యేసు ఉన్న చోటికి వచ్చి, ఆయనను చూచి, ఆయన పాదములమీద పడి ప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండుననెను.

32. Mary went to Jesus, and as soon as she saw him she threw herself at his feet, saying, 'Lord, if you had been here, my brother would not have died.'

33. ఆమె ఏడ్చుటయు, ఆమెతో కూడ వచ్చిన యూదులు ఏడ్చుటయు యేసు చూచి కలవరపడి ఆత్మలో మూలుగుచు అతనినెక్కడ నుంచితిరని అడుగగా,

33. At the sight of her tears, and those of the Jews who had come with her, Jesus was greatly distressed, and with a profound sigh he said,

34. వారుప్రభువా, వచ్చి చూడుమని ఆయనతో చెప్పిరి.

34. 'Where have you put him?' They said, 'Lord, come and see.'

35. యేసు కన్నీళ్లు విడిచెను.

35. Jesus wept;

36. కాబట్టి యూదులు అతనిని ఏలాగు ప్రేమించెనో చూడుడని చెప్పుకొనిరి.

36. and the Jews said, 'See how much he loved him!'

37. వారిలో కొందరు ఆ గ్రుడ్డి వాని కన్నులు తెరచిన యీయన, యితనిని చావకుండ చేయలేడా అని చెప్పిరి.

37. But there were some who remarked, 'He opened the eyes of the blind man. Could he not have prevented this man's death?'

38. యేసు మరల తనలో మూలుగుచు సమాధియొద్దకు వచ్చెను. అది యొక గుహ, దానిమీద ఒక రాయి పెట్టియుండెను.

38. Sighing again, Jesus reached the tomb: it was a cave with a stone to close the opening.

39. యేసు రాయి తీసివేయుడని చెప్పగా చనిపోయినవాని సహోదరియైన మార్త ప్రభువా, అతడు చనిపోయి నాలుగు దినములైనది గనుక ఇప్పటికి వాసనకొట్టునని ఆయనతో చెప్పెను.

39. Jesus said, 'Take the stone away.' Martha, the dead man's sister, said to him, 'Lord, by now he will smell; this is the fourth day since he died.'

40. అందుకు యేసు నీవు నమ్మినయెడల దేవుని మహిమ చూతువని నేను నీతో చెప్పలేదా అని ఆమెతో అనెను;

40. Jesus replied, 'Have I not told you that if you believe you will see the glory of God?'

41. అంతట వారు ఆ రాయి తీసివేసిరి. యేసు కన్నులు పైకెత్తి తండ్రీ, నీవు నా మనవి వినినందున నీకు కృతజ్ఞతాస్తుతులు చెల్లించుచున్నాను.

41. So they took the stone away. Then Jesus lifted up his eyes and said: Father, I thank you for hearing my prayer.

42. నీవు ఎల్లప్పుడును నా మనవి వినుచున్నావని నేనెరుగుదును గాని నీవు నన్ను పంపితివని చుట్టు నిలిచియున్న యీ జనసమూహము నమ్మునట్లు వారి నిమిత్తమై యీ మాట చెప్పితిననెను.

42. I myself knew that you hear me always, but I speak for the sake of all these who are standing around me, so that they may believe it was you who sent me.

43. ఆయన ఆలాగు చెప్పి లాజరూ, బయటికి రమ్మని బిగ్గరగా చెప్పగా

43. When he had said this, he cried in a loud voice, 'Lazarus, come out!'

44. చనిపోయినవాడు, కాళ్లు చేతులు ప్రేత వస్త్రములతో కట్టబడినవాడై వెలుపలికి వచ్చెను; అతని ముఖమునకు రుమాలు కట్టియుండెను. అంతట యేసు మీరు అతని కట్లు విప్పిపోనియ్యుడని వారితో చెప్పెను.

44. The dead man came out, his feet and hands bound with strips of material, and a cloth over his face. Jesus said to them, 'Unbind him, let him go free.'

45. కాబట్టి మరియయొద్దకు వచ్చి ఆయన చేసిన కార్యమును చూచిన యూదులలో అనేకులు ఆయనయందు విశ్వాసముంచిరి కాని

45. Many of the Jews who had come to visit Mary, and had seen what he did, believed in him,

46. వారిలో కొందరు పరిసయ్యుల యొద్దకు వెళ్లి యేసుచేసిన కార్యములను గూర్చి వారితో చెప్పిరి.

46. but some of them went to the Pharisees to tell them what Jesus had done.

47. కాబట్టి ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును మహాసభను సమకూర్చి మనమేమి చేయుచున్నాము? ఈ మనుష్యుడు అనేకమైన సూచక క్రియలు చేయుచున్నాడే.

47. Then the chief priests and Pharisees called a meeting. 'Here is this man working all these signs,' they said, 'and what action are we taking?

48. మనమాయనను ఈలాగు చూచుచు ఊరకుండినయెడల అందరు ఆయనయందు విశ్వాసముంచెదరు; అప్పుడు రోమీయులు వచ్చి మన స్థలమును మన జనమును ఆక్రమించుకొందురని చెప్పిరి.

48. If we let him go on in this way everybody will believe in him, and the Romans will come and suppress the Holy Place and our nation.'

49. అయితే వారిలో కయప అను ఒకడు ఆ సంవత్సరము ప్రధాన యాజకుడైయుండిమీ కేమియు తెలియదు.

49. One of them, Caiaphas, the high priest that year, said, 'You do not seem to have grasped the situation at all;

50. మన జనమంతయు నశింపకుండునట్లు ఒక మనుష్యుడు ప్రజలకొరకు చనిపోవుట మీకు ఉపయుక్తమని మీరు ఆలోచించుకొనరు అని వారితో చెప్పెను.

50. you fail to see that it is to your advantage that one man should die for the people, rather than that the whole nation should perish.'

51. తనంతట తానే యీలాగు చెప్పలేదు గాని ఆ సంవత్సరము ప్రధానయాజకుడై యుండెను గనుక

51. He did not speak in his own person, but as high priest of that year he was prophesying that Jesus was to die for the nation-

52. యేసు ఆ జనముకొరకును, ఆ జనముకొరకు మాత్రమేగాక చెదరిపోయిన దేవుని పిల్లలను ఏకముగా సమకూర్చుటకును, చావనైయున్నాడని ప్రవచించెను.
ఆదికాండము 49:10

52. and not for the nation only, but also to gather together into one the scattered children of God.

53. కాగా ఆ దినమునుండి వారు ఆయనను చంపనాలో చించుచుండిరి.

53. From that day onwards they were determined to kill him.

54. కాబట్టి యేసు అప్పటినుండి యూదులలో బహిరంగ ముగా సంచరింపక, అక్కడనుండి అరణ్యమునకు సమీప ప్రదేశములోనున్న ఎఫ్రాయిమను ఊరికి వెళ్లి, అక్కడ తన శిష్యులతోకూడ ఉండెను.

54. So Jesus no longer went about openly among the Jews, but left the district for a town called Ephraim, in the country bordering on the desert, and stayed there with his disciples.

55. మరియు యూదుల పస్కాపండుగ సమీపమైయుండెను గనుక అనేకులు తమ్మును తాము శుద్ధిచేసికొనుటకై పస్కా రాకమునుపే పల్లెటూళ్లలోనుండి యెరూషలేమునకు వచ్చిరి.
2 దినవృత్తాంతములు 30:17

55. The Jewish Passover was drawing near, and many of the country people who had gone up to Jerusalem before the Passover to purify themselves

56. వారు యేసును వెదకుచు దేవాలయములో నిలువబడి మీకేమి తోచుచున్నది? ఆయన పండుగకు రాడా యేమి? అని ఒకనితో ఒకడు చెప్పుకొనిరి.

56. were looking out for Jesus, saying to one another as they stood about in the Temple, 'What do you think? Will he come to the festival or not?'

57. ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును ఆయన ఎక్కడ ఉన్నది ఎవనికైనను తెలిసియున్న యెడల తాము ఆయనను పట్టుకొన గలుగుటకు తమకు తెలియజేయవలెనని ఆజ్ఞాపించి యుండిరి.

57. The chief priests and Pharisees had by now given their orders: anyone who knew where he was must inform them so that they could arrest him.