1. యాకోబు తన తండ్రి పరదేశ వాసిగ ఉండిన కనాను దేశములో నివసించెను.

1. Iacob dwelt in the land wherin his father was long a straunger, euen in ye lande of Chanaan.

2. యాకోబు వంశావళి యిది. యోసేపు పదునేడేండ్లవాడై తన సహోదరులతో కూడ మందను మేపుచుండెను. అతడు చిన్నవాడై తన తండ్రి భార్యలైన బిల్హా కుమారుల యొద్దను జిల్పా కుమారుల యొద్దను ఉండెను. అప్పుడు యోసేపు వారి చెడుతనమును గూర్చిన సమాచారము వారి తండ్రియొద్దకు తెచ్చుచుండు వాడు.

2. These are ye generations of Iacob: when Ioseph was seuenteen yeres olde, he kept sheepe with his brethren, and the ladde was with ye sonnes of Bilha, and with the sonnes of Zilpha, his fathers wyues. And Ioseph brought vnto his father their euyll report.

3. మరియు యోసేపు ఇశ్రాయేలు వృద్ధాప్యమందు పుట్టిన కుమారుడు గనుక తన కుమారులందరికంటె ఎక్కువగా అతని ప్రేమించి అతని కొరకు విచిత్రమైన నిలువు టంగీ కుట్టించెను.

3. But Israel loued Ioseph more then all his chyldren, because he begate hym in his olde age: and he made hym a coate of many colours.

4. అతని సహోదరులు తమ తండ్రి అతనిని తమ అందరికంటె ఎక్కువగా ప్రేమించుట చూచినప్పుడు వారు అతని మీద పగపట్టి, అతనిని క్షేమ సమాచారమైనను అడుగలేక పోయిరి.

4. And when his brethren saw that their father loued hym more then all his brethren, they hated hym, and coulde not speake peaceably vnto hym.

5. యోసేపు ఒక కల కని తన సహోదరులతో అది తెలియచెప్పగా వారు అతనిమీద మరి పగపట్టిరి.

5. Moreouer, when Ioseph had dreamed a dreame, he tolde it his brethren, which hated hym yet the more.

6. అతడు వారినిచూచి - నేను కనిన యీ కలను మీరు దయచేసి వినుడి.

6. And he said vnto them: Heare I pray you this dreame which I haue dreamed.

7. అదేమనగా మనము చేనిలో పనలు కట్టుచుంటిమి; నా పన లేచి నిలుచుండగా మీ పనలు నా పనను చుట్టుకొని నా పనకు సాష్టాంగపడెనని చెప్పెను.

7. Beholde, we were byndyng sheaues in the fielde: and lo, my sheafe arose and stoode vpright, & beholde, your sheaues stoode rounde about, and made obeysaunce to my sheafe.

8. అందుకతని సహోదరులు నీవు నిశ్చయముగా మమ్ము నేలెదవా? మా మీద నీవు అధికారి వగుదువా అని అతనితో చెప్పి, అతని కలలనుబట్టియు అతని మాటలనుబట్టియు అతనిమీద మరింత పగపట్టిరి.

8. To whom his brethren sayde: Shalt thou be a kyng in deede on vs? or shalt thou in deede haue dominion ouer vs? And they hated hym yet the more, because of his dreames and of his wordes.

9. అతడింకొక కల కని తన సహోదరులకు తెలియచేసి ఇదిగో నేను మరియొక కలకంటిని; అందులో సూర్య చంద్రులును పదకొండు నక్షత్రములును నాకు సాష్టాంగ పడెనని చెప్పెను.

9. And he dreamed yet another dreame, and tolde it his brethren, saying: behold I haue had one dreame more, and beholde, the sunne, and the moone, & 11 starres made obeysaunce to me.

10. అతడు తన తండ్రితోను తన సహోదరుల తోను అది తెలియచెప్పినప్పుడు అతని తండ్రి అతనితో నీవు కనిన యీ కల యేమిటి? నేను నీ తల్లియు నీ సహోదరులును నిశ్చయముగా వచ్చి నీకు సాష్టాంగ పడుదుమా అని అతని గద్దించెను.

10. And when he had tolde it to his father and his brethren, his father rebuked hym, and sayde vnto him: What is this dreame that thou hast dreamed? Shall I and thy mother and thy brethren in deede come to bowe to thee?

11. అతని సహోదరులు అతనియందు అసూయపడిరి. అయితే అతని తండ్రి ఆ మాట జ్ఞాపకముంచుకొనెను.
అపో. కార్యములు 7:9

11. And his brethren enuied hym: but his father noted the saying.

12. అతని సహోదరులు షెకెములో తమ తండ్రి మందను మేపుటకు వెళ్లిరి.

12. His brethren also went to kepe his fathers cattell in Sichem.

13. అప్పుడు ఇశ్రాయేలు యోసేపును చూచి - నీ సహోదరులు షెకెములో మంద మేపుచున్నారు. నిన్ను వారియొద్దకు పంపెదను రమ్మన్నప్పుడు అతడు - మంచిదని అతనితో చెప్పెను.

13. And Israel sayde vnto Ioseph: do not thy brethren kepe in Sichem? come, and I wyll sende thee to them.

14. అప్పుడతడు నీవు వెళ్ళి నీ సహోదరుల క్షేమమును మంద క్షేమమును తెలిసికొని నాకు వర్తమానము తెమ్మని అతినితో చెప్పి హెబ్రోను లోయలోనుండి అతని పంపెను. అతడు షెకెమునకు వచ్చెను.

14. He aunswered: here am I. And he sayde vnto hym: Go [I praye thee] see whether it be well with thy brethren and the cattell, and bryng me worde agayne. And so he sent hym out of the vale of Hebron, & he came to Sichem.

15. అతడు పొలములో ఇటు అటు తిరుగుచుండగా ఒక మనుష్యుడు అతనిని చూచి - నీవేమి వెదకుచున్నావని అతని నడిగెను.

15. And a certayne man founde hym, and beholde he was wandryng out of his waye in the fielde, and the man asked hym: what sekest thou?

16. అందుకతడు నేను నా సహోదరులను వెదుకుచున్నాను, వారు ఎక్కడ మందను మేపుచున్నారో అది దయచేసి నాకు తెలుపుమని అడిగెను.

16. He aunswered: I seke my brethren, tell me I praye thee where they kepe [cattell]

17. అందుకు ఆ మనుష్యుడు - ఇక్కడనుండి వారు సాగి వెళ్లిరి. వారు దోతానుకు వెళ్లుదము రండని చెప్పుకొనుట వింటినని చెప్పెను. అప్పుడు యోసేపు తన సహోదరుల కోసము వెళ్లి దోతానులో వారిని కనుగొనెను.

17. And the man sayde, They are departed hence: for I haue hearde them say, let vs go vnto Dothan. Thus went Ioseph after his brethren, and founde them in Dothan.

18. అతడు దగ్గరకు రాకమునుపు వారు దూరము నుండి అతని చూచి అతని చంపుటకు దురాలోచన చేసిరి.

18. And when they sawe hym a farre of, before he came at them, they toke councell agaynst hym for to slea hym.

19. వారు - ఇదిగో ఈ కలలు కనువాడు వచ్చుచున్నాడు;

19. For one sayde to another: behold, this notable dreamer commeth.

20. వీని చంపి యిక్కడనున్న ఒక గుంటలో పారవేసి, దుష్టమృగము వీని తినివేసెనని చెప్పుదము, అప్పుడు వీని కలలేమగునో చూతము రండని ఒకనితో ఒకడు మాటలాడుకొనిరి.

20. Come nowe therefore and let vs slaye hym, and cast hym into some pit, and we wyll say, some naughtie beast hath deuoured hym: and we shall see what wyll come of his dreames.

21. రూబేను ఆ మాట వినిమనము వానిని చంపరాదని చెప్పి వారి చేతులలో పడకుండ అతని విడిపించెను.

21. When Ruben hearde that, he ryd hym out of their handes, and sayde: let vs not kyll hym.

22. ఎట్లనగా రూబేను అతని తండ్రికి అతని నప్పగించుటకై వారి చేతులలో పడకుండ అతని విడిపింప దలచిరక్తము చిందింపకుడి; అతనికి హాని ఏమియు చేయక అడవిలోనున్న యీ గుంటలో అతని పడద్రోయుడని వారితో చెప్పెను.

22. And Ruben sayde moreouer vnto the: shed no blood [but] cast hym into this pit that is in the wyldernesse, and laye no hande vppon hym: [this he sayde] namely that he myght ryd hym out of their handes, and delyuer hym to his father agayne.

23. యోసేపు తన సహోదరుల యొద్దకు వచ్చినప్పుడు వారు యోసేపు అంగీని అతడు తొడుగుకొని యుండిన ఆ విచిత్రమైన నిలువుటంగీని తీసివేసి,

23. And when Ioseph was come vnto his brethren, they strypt hym out of his coate, his partie coloured coate that was vpon hym.

24. అతని పట్టుకొని ఆ గుంటలో పడద్రోసిరి. ఆ గుంట వట్టిది అందులో నీళ్లులేవు.

24. And they toke hym, and cast hym into an emptie pit, wherein was no water.

25. వారు భోజనముచేయ కూర్చుండి, కన్నులెత్తి చూడగా ఐగుప్తునకు తీసికొని పోవుటకు గుగ్గిలము మస్తకియు బోళమును మోయుచున్న ఒంటెలతో ఇష్మాయేలీయులైన మార్గస్థులు గిలాదునుండి వచ్చుచుండిరి.

25. And they sate them downe to eate bread: and as they lyft vp their eyes and loked about, and behold there came a company of Ismaelites from Gilead, and their camelles laden with spicerie, bawlme, and mirrhe, and were goyng downe ta cary it to Egypt.

26. అప్పుడు యూదా మనము మన సహోదరుని చంపి వాని మరణమును దాచి పెట్టినందువలన ఏమి ప్రయోజనము?

26. And Iuda sayde vnto his brethren: What auayleth it yf we slay our brother, and kepe his blood secrete?

27. ఈ ఇష్మాయేలీయులకు వానిని అమ్మి వేయుదము రండి; వాడు మన సహోదరుడు మన రక్త సంబంధిగదా? వానికి హాని యేమియు చేయరాదని తన సహోదరులతో చెప్పెను. అందుకతని సహోదరులు సమ్మతించిరి.

27. Come on, and let vs sell hym to the Ismaelites, and let not our hande be vpon him: for he is our brother and our fleshe. And his brethren were content.

28. మిద్యానీయులైన వర్తకులు ఆ మీదుగా వెళ్లుచుండగా, వారు ఆ గుంటలోనుండి యోసేపును పైకి తీసి ఆ ఇష్మాయేలీయులకు ఇరువది తులముల వెండికి అతనిని అమ్మివేసిరి. వారు యోసేపును ఐగుప్తునకు తీసికొనిపోయిరి.
అపో. కార్యములు 7:9

28. Then as the Madianites marchaunt men passed by, they drewe and lyft Ioseph out of the pit, and solde him vnto the Ismaelites for twentie peeces of syluer. And they brought Ioseph into Egypt.

29. రూబేను ఆ గుంటకు తిరిగివచ్చినప్పుడు యోసేపు గుంటలో లేకపోగా అతడు తన బట్టలు చింపుకొని

29. Then Ruben came agayne vnto the pit, and beholde, Ioseph [was] not in the pit: then he rent his clothes,

30. తన సహోదరుల యొద్దకు తిరిగివెళ్లి - చిన్నవాడు లేడే; అయ్యో నేనెక్కడికి పోదుననగా

30. And went agayne vnto his brethren, saying: the lad is not [yonder] wo is me, whyther shall I go?

31. వారు యోసేపు అంగీని తీసికొని, ఒక మేకపిల్లను చంపి, దాని రక్తములో ఆ అంగీముంచి

31. And they toke Iosephes coate, and kylled a kyd, and dipped the coate in the blood.

32. ఆ విచిత్రమైన నిలువుటంగీని పంపగా వారు తండ్రియొద్దకు దానిని తెచ్చి - ఇది మాకు దొరికెను, ఇది నీ కుమారుని అంగీ అవునో కాదో గురుతుపట్టుమని చెప్పిరి

32. And they sent that partie coloured coate, and caused it to be brought vnto their father, and sayde: This haue we founde, see whether it be thy sonnes coate, or no.

33. అతడు దానిని గురుతుపట్టి ఈ అంగీ నా కుమారునిదే; దుష్ట మృగము వానిని తినివేసెను; యోసేపు నిశ్చయముగా చీల్చబడెననెను.

33. And he knewe it, saying: It is my sonnes coate, a naughtie beast hath deuoured hym, Ioseph is without doubt rent in peeces.

34. యాకోబు తన బట్టలు చింపుకొని తన నడుమున గోనెపట్ట కట్టుకొని అనేక దినములు తన కుమారుని నిమిత్తము అంగలార్చుచుండగా

34. And Iacob rent his clothes, & put sackcloth about his loynes, and mourned for his sonne a long season.

35. అతని కుమారులందరును అతని కుమార్తెలందరును అతనిని ఓదార్చుటకు యత్నము చేసిరి; అయితే అతడు ఓదార్పు పొందనొల్లకనేను అంగలార్చుచు మృతుల లోకమునకు నా కుమారుని యొద్దకు వెళ్లెదనని చెప్పి అతని తండ్రి అతని కోసము ఏడ్చెను.

35. But all his sonnes & all his daughters rose vp to comfort hym: neuerthelesse he woulde not be comforted, but sayde, I wyll go downe into the graue vnto my sonne, mournyng: And thus his father wept for hym.

36. మిద్యానీయులు ఐగుప్తునకు అతని తీసికొనిపోయి, ఫరోయొక్క ఉద్యోగస్థుడును రాజ సంరక్షక సేనాధిపతియునైన పోతీఫరునకు అతనిని అమ్మివేసిరి.

36. And the Madianites solde hym in Egypt vnto Putiphar, chiefe officer of Pharaos, and his chiefe stewarde.