1. వెంటనే ఆయన దేవుని రాజ్యసువార్తను తెలుపుచు, ప్రకటించుచు, ప్రతి పట్టణములోను ప్రతి గ్రామములోను సంచారము చేయుచుండగా

1. And it happened afterwards, He traveled in every city and village, proclaiming and announcing the gospel of the kingdom of God. And the Twelve were with Him,

2. పండ్రెండుమంది శిష్యులును, అపవిత్రాత్మలును వ్యాధులును పోగొట్టబడిన కొందరు స్త్రీలును, అనగా ఏడు దయ్యములు వదలిపోయిన మగ్దలేనే అనబడిన మరియయు, హేరోదు యొక్క గృహనిర్వాహకుడగు కూజా భార్యయగు యోహన్నయు, సూసన్నయు ఆయనతో కూడ ఉండిరి.

2. and also certain women who had been healed of evil spirits and infirmities; Mary called Magdalene, out of whom went seven demons,

3. వీరును ఇతరు లనేకులును, తమకు కలిగిన ఆస్తితో వారికి ఉపచారము చేయుచువచ్చిరి.

3. and Joanna the wife of Chuza, Herod's steward, and Susanna, and many others, who ministered to Him of their possessions.

4. బహు జనసమూహము కూడి ప్రతి పట్టణమునుండి ఆయనయొద్దకు వచ్చుచుండగా ఆయన ఉపమానరీతిగా ఇట్లనెను

4. And a great crowd coming together, and those in each city coming to Him, He spoke by a parable:

5. విత్తువాడు తన విత్తనములు విత్తుటకు బయలుదేరెను. అతడు విత్తుచుండగా, కొన్ని విత్తనములు త్రోవ ప్రక్కను పడి త్రొక్కబడెను గనుక, ఆకాశపక్షులు వాటిని మింగివేసెను.

5. A sower went out to sow his seed. And as he sowed, the one fell by the roadside and was trampled; and the birds of the air devoured it.

6. మరి కొన్ని రాతినేలను పడి, మొలిచి, చెమ్మలేనందున ఎండిపోయెను.

6. And other fell on a rock, and sprouting, it withered away, because it lacked moisture.

7. మరి కొన్ని ముండ్లపొదల నడుమపడెను; ముండ్లపొదలు వాటితో మొలిచి వాటి నణచివేసెను.

7. And other fell amidst thorns, and springing up with the thorns, they choked it.

8. మరికొన్ని మంచినేలనుపడెను; అవి మొలిచి నూరంతలుగా ఫలించెననెను. ఈ మాటలు పలుకుచు వినుటకు చెవులు గలవాడు వినును గాక అని బిగ్గరగా చెప్పెను.

8. And other fell on good ground and sprang up, and bore fruit a hundredfold. And when He had said these things, He cried, He who has ears to hear, let him hear.

9. ఆయన శిష్యులు ఈ ఉపమాన భావమేమిటని ఆయనను అడుగగా

9. And His disciples asked Him, saying, What might this parable be?

10. ఆయన దేవుని రాజ్యమర్మము లెరుగుట మీకు అనుగ్రహింపబడియున్నది; ఇతరులైతే చూచియు చూడకయు, వినియు గ్రహింపకయు ఉండునట్లు వారికి ఉపమానరీతిగా (బోధింపబడుచున్నవి.)
యెషయా 6:9-10

10. And He said, To you it is given to know the mysteries of the kingdom of God. But to others I speak in parables, so that seeing they might not see and hearing they might not understand.

11. ఈ ఉపమాన భావమేమనగా, విత్తనము దేవుని వాక్యము.

11. And the parable is this: The seed is the Word of God.

12. త్రోవ ప్రక్కనుండువారు, వారు వినువారు గాని నమ్మి రక్షణ పొందకుండునట్లు అపవాది వచ్చి వారి హృదయములో నుండి వాక్యమెత్తి కొని పోవును.

12. Those by the roadside are the ones who hear; then the Devil comes and takes the Word out of their hearts, lest they should believe and be saved.

13. రాతినేలనుండు వారెవరనగా, వినునప్పుడు వాక్యమును సంతోషముగా అంగీకరించువారు గాని వారికి వేరులేనందున కొంచెము కాలము నమ్మి శోధనకాలమున తొలగిపోవుదురు.

13. Those on the rock are the ones who, when they hear, receive the Word with joy. And these have no root, who for a while believe, and in time of temptation fall away.

14. ముండ్ల పొదలలో పడిన (విత్తనమును పోలిన) వారెవరనగా, విని కాలము గడిచినకొలది యీ జీవనసంబంధమైన విచారముల చేతను ధనభోగములచేతను అణచివేయబడి పరిపక్వముగా ఫలింపనివారు.

14. And those which fell among thorns are the ones who, when they have heard, go forth and are choked with cares and riches and pleasures of life, and do not bear to maturity.

15. మంచి నేల నుండు (విత్తనమును పోలిన) వారెవరనగా యోగ్యమైన మంచి మనస్సుతో వాక్యము విని దానిని అవలంబించి ఓపికతో ఫలించువారు.

15. But those on the good ground are the ones who, in an honest and good heart, having heard the Word, keep it and bring forth fruit with patience.

16. ఎవడును దీపము ముట్టించి పాత్రతో కప్పివేయడు, మంచము క్రింద పెట్టడు గాని, లోపలికి వచ్చువారికి వెలుగు అగపడవలెనని దీపస్తంభముమీద దానిని పెట్టును.

16. And no one lighting a lamp covers it with a vessel or puts it under a couch; but he sets it on a lampstand so that those who enter in may see the light.

17. తేటపరచబడని రహస్యమేదియు లేదు; తెలియజేయబడకయు బయలుపడకయు నుండు మరుగైనదేదియు లేదు.

17. For nothing is secret that shall not be revealed; nor secret which shall not be known and come to be revealed.

18. కలిగినవానికి ఇయ్యబడును, లేనివానియొద్దనుండి తనకు కలదని అనుకొనునదికూడ తీసివేయబడును గనుక మీరేలాగు వినుచున్నారో చూచుకొనుడని చెప్పెను.

18. Therefore be careful how you hear. For whoever has, to him shall be given; and whoever has not, from him shall be taken even that which he seems to have.

19. ఆయన తల్లియు సహోదరులును ఆయనయొద్దకు వచ్చి, జనులు గుంపుగా ఉండుటచేత ఆయనదగ్గరకు రాలేకపోయిరి.

19. And His mother and His brothers came to Him. And they could not come near Him because of the crowd.

20. అప్పుడునీ తల్లియు నీ సహోదరులును నిన్ను చూడగోరి వెలుపల నిలిచియున్నారని యెవరో ఆయనకు తెలియజేసిరి.

20. And it was told to Him by some, who said, Your mother and Your brothers are standing outside desiring to see You.

21. అందుకాయన దేవుని వాక్యము విని, దాని ప్రకారము జరిగించు వీరే నా తల్లియు నా సహోదరులునని వారితో చెప్పెను.

21. And He answered and said to them, My mother and My brothers are those who hear the Word of God and do it.

22. మరియొకనాడు ఆయన తన శిష్యులతోకూడ ఒక దోనెయెక్కి సరస్సు అద్దరికి పోదమని వారితో చెప్పగా, వారు ఆ దోనెను త్రోసి బయలుదేరిరి.

22. And it happened on a certain day that He went into a boat with His disciples. And He said to them, Let us go over to the other side of the lake. And they put out to sea.

23. వారు వెళ్లుచుండగా ఆయన నిద్రించెను. అంతలో గాలివాన సరస్సు మీదికి వచ్చి దోనె నీళ్లతో నిండినందున వారు అపాయకరమైన స్థితిలో ఉండిరి

23. But as they sailed, He fell asleep. And a storm of wind came onto the lake. And they were being filled with water and were in jeopardy.

24. గనుక ఆయన యొద్దకు వచ్చి ప్రభువా ప్రభువా, నశించిపోవుచున్నామని చెప్పి ఆయనను లేపిరి. ఆయన లేచి, గాలిని నీటిపొంగును గద్దింపగానే అవి అణగి నిమ్మళమాయెను.
నిర్గమకాండము 8:4

24. And they came to Him and awakened Him, saying, Master, Master, we are perishing! Then being aroused, He rebuked the wind and the raging of the water. And they ceased, and there was a calm.

25. అప్పుడాయన మీ విశ్వాసమెక్కడ అని వారితో అనెను. అయితే వారు భయపడి ఈయన గాలికిని నీళ్లకును ఆజ్ఞాపింపగా అవి లోబడుచున్నవే; ఈయన యెవరో అని యొకనితో నొకడు చెప్పుకొని ఆశ్చర్యపడి
యెషయా 52:14

25. And He said to them, Where is your faith? And being afraid, they marveled, saying to one another, Who then is this One? For He commands even the winds and water, and they obey Him!

26. వారు గలిలయకు ఎదురుగా ఉండు గెరసీనీయుల దేశమునకు వచ్చిరి.

26. And they sailed down to the country of the Gadarenes, which is across from Galilee.

27. ఆయన ఒడ్డున దిగినప్పుడు ఆ ఊరివాడొకడు ఆయనకు ఎదురుగావచ్చెను. వాడు దయ్యములుపట్టినవాడై, బహుకాలమునుండి బట్టలు కట్టుకొనక, సమాధులలోనేగాని యింటిలో ఉండువాడు కాడు.

27. And He going out onto land, He met a certain man out of the city, who had had demons a long time, and put on no clothes, nor stayed in a house, but among the tombs.

28. వాడు యేసును చూచి, కేకలువేసి ఆయన యెదుట సాగిలపడియేసూ, సర్వోన్నతుడైన దేవుని కుమారుడా, నాతో నీకేమి? నన్ను బాధపరచకుమని నిన్ను వేడుకొనుచున్నాను అని కేకలువేసి చెప్పెను.

28. And seeing Jesus, he cried out and fell down before Him and said with a loud voice, What is to me and to You, Jesus, Son of God the Most High? I beseech You, Do not torment me!

29. ఏలయనగా ఆయనఆ మనుష్యుని విడిచి వెలుపలికి రమ్మని ఆ అపవిత్రాత్మకు ఆజ్ఞాపించెను. అది అనేక పర్యాయములు వానిని పట్టుచువచ్చెను గనుక వానిని గొలుసులతోను కాలిసంకెళ్లతోను కట్టి కావలియందుంచిరి గాని, వాడు బంధకములను తెంపగా దయ్యము వానిని అడవిలోనికి తరుముకొనిపోయెను.

29. (For He had commanded the unclean spirit to come out of the man. For oftentimes it had seized him. And he had been kept bound in chains and in fetters, and he broke the bands and was driven into the deserted places by the demons.)

30. యేసునీ పేరేమని వాని నడుగగా, చాల దయ్యములు వానిలో చొచ్చియుండెను గనుక,

30. And Jesus asked him, saying, What is your name? And he said, Legion; because many demons had entered into him.

31. వాడు తన పేరు సేన అని చెప్పి, పాతాళములోనికి పోవుటకు తమకు ఆజ్ఞాపింపవద్దని ఆయనను వేడుకొనెను.

31. And they begged Him that He would not command them to go out into the abyss.

32. అక్కడ విస్తారమైన పందుల మంద కొండమీద మేయుచుండెను గనుక, వాటిలో చొచ్చుటకు తమకు సెలవిమ్మని ఆయనను వేడుకొనగా ఆయన సెలవిచ్చెను.

32. And there was there a herd of many pigs feeding on the mountain. And they begged Him that He would allow them to enter into them. And He allowed them.

33. అప్పుడు దయ్యములు ఆ మనుష్యుని విడిచిపోయి పందులలో చొచ్చెను గనుక, ఆ మంద ప్రపాతమునుండి సరస్సులోనికి వడిగా పరుగెత్తి ఊపిరి తిరుగక చచ్చెను.

33. And coming out of the man, the demons entered into the pigs. And the herd ran violently down a steep place into the lake and were choked.

34. మేపుచున్నవారు జరిగినదానిని చూచి, పారిపోయి ఆ పట్టణములోను గ్రామములలోను ఆ సంగతి తెలియజేసిరి.

34. And those feeding the pigs, and seeing the thing, fled. And leaving, they reported to the city and to the farms.

35. జనులు జరిగినదానిని చూడవెళ్లి, యేసునొద్దకు వచ్చి, దయ్యములు వదలిపోయిన మనుష్యుడు బట్టలు కట్టుకొని, స్వస్థచిత్తుడై యేసు పాదములయొద్ద కూర్చుండుట చూచి భయపడిరి.

35. And they went out to see what had been done. And they came to Jesus and found the man from whom the demons had departed sitting at the feet of Jesus, clothed and in his right mind. And they were afraid.

36. అది చూచినవారు దయ్యములు పట్టినవాడేలాగు స్వస్థతపొందెనో జనులకు తెలియజేయగా

36. Also those who saw it told them how the demon-possessed one was healed.

37. గెరసీనీయుల ప్రాంతములలోనుండు జనులందరు బహు భయాక్రాంతులైరి గనుక తమ్మును విడిచిపొమ్మని ఆయనను వేడుకొనిరి.

37. And all the multitude of the neighborhood of the Gadarenes were seized with a great fear, and asked Him to depart from them. And entering into the boat, He returned.

38. ఆయన దోనె యెక్కి తిరిగి వెళ్లుచుండగా, దయ్యములు వదలిపోయిన మనుష్యుడు, ఆయనతో కూడ తన్ను ఉండనిమ్మని ఆయనను వేడుకొనెను.

38. And the man out of whom the demons had gone out begged Him, desiring to be with Him. But Jesus sent him away, saying,

39. అయితే ఆయన - నీవు నీ యింటికి తిరిగి వెళ్లి, దేవుడు నీకెట్టి గొప్పకార్యములు చేసెనో తెలియజేయుమని వానితో చెప్పి వానిని పంపివేసెను; వాడు వెళ్లి యేసు తనకెట్టి గొప్పకార్యములు చేసెనో ఆ పట్టణ మందంతటను ప్రకటించెను.

39. Return to your own house and declare what God has done to you. And he went his way and proclaimed throughout all the city what great things Jesus had done to him.

40. జనసమూహము ఆయనకొరకు ఎదురుచూచుచుండెను గనుక యేసు తిరిగివచ్చినప్పుడు వారు ఆయనను చేర్చుకొనిరి.

40. And it happened when Jesus had returned, the people received Him. For they were all waiting for Him.

41. అంతట ఇదిగో సమాజ మందిరపు అధికారియైన యాయీరు అను ఒకడు వచ్చి యేసు పాదములమీద పడి

41. And behold, a man named Jairus came, and he was a synagogue-ruler. And he fell down at Jesus' feet and begged Him that He would come into his house.

42. యించుమించు పండ్రెండేండ్ల యీడుగల తన యొక్కతే కుమార్తె చావసిద్ధముగ ఉన్నది గనుక తన యింటికి రమ్మని ఆయనను బతిమాలుకొనెను. ఆయన వెళ్లుచుండగా జనసమూహములు ఆయనమీద పడుచుండిరి.

42. For he had an only daughter, about twelve years of age, and she lay dying. But as He went, the people thronged Him.

43. అప్పుడు పండ్రెండేండ్లనుండి రక్తస్రావరోగముగల యొక స్త్రీ యెవనిచేతను స్వస్థతనొందనిదై ఆయన వెనుకకు వచ్చి

43. And a woman who had a flow of blood twelve years (who had spent all her living on physicians, and could not be healed by any)

44. ఆయన వస్త్రపుచెంగు ముట్టెను, వెంటనే ఆమె రక్తస్రావము నిలిచిపోయెను.

44. came behind Him and touched the border of His garment. And instantly her flow of blood was staunched.

45. నన్ను ముట్టినది ఎవరని యేసు అడుగగా అందరును - మేమెరుగమన్నప్పుడు, పేతురు - ఏలినవాడా, జనసమూహములు క్రిక్కిరిసి నీమీద పడుచున్నారనగా

45. And Jesus said, Who touched Me? And all having denied, Peter and those with Him said, Master, the crowd presses and jostles You, and You say, Who touched Me?

46. యేసు - ఎవడో నన్ను ముట్టెను, ప్రభావము నాలోనుండి వెడలి పోయినదని, నాకు తెలిసినదనెను.

46. And Jesus said, Someone has touched Me, for I know that power has gone out of Me.

47. తాను మరుగై యుండలేదని, ఆ స్త్రీ చూచి, వణకుచు వచ్చి ఆయన యెదుట సాగిలపడి, తాను ఎందునిమిత్తము ఆయనను ముట్టెనో, వెంటనే తాను ఏలాగు స్వస్థపడెనో ఆ సంగతి ప్రజలందరియెదుట తెలియజెప్పెను.

47. And seeing that she was not hidden, the woman came trembling. And falling down before Him, she declared to Him before all the people why she had touched Him, and how she was instantly healed.

48. అందుకాయన కుమారీ, నీ విశ్వాసము నిన్ను స్వస్థపరచెను, సమాధానము గలదానవైపొమ్మని ఆమెతో చెప్పెను.

48. And He said to her, Daughter, be comforted. Your faith has saved you; go in peace.

49. ఆయన ఇంకను మాటలాడుచుండగా సమాజమందిరపు అధికారి యింటనుండి యొకడు వచ్చి - నీ కుమార్తె చనిపోయినది, బోధకుని శ్రమపెట్టవద్దని అతనితో చెప్పెను

49. He was still speaking when someone came from the synagogue-ruler, saying to him, Your daughter is dead, do not trouble the Teacher.

50. యేసు ఆ మాటవిని - భయపడవద్దు, నమ్మికమాత్రముంచుము, ఆమె స్వస్థపరచబడునని అతనితో చెప్పి

50. But when Jesus heard, He answered Him, saying, Do not fear, only believe and she shall be healed.

51. యింటికి వచ్చినప్పుడు పేతురు యోహాను యాకోబు అను వారిని ఆ చిన్నదాని తలిదండ్రులను తప్ప మరెవరిని ఆయన లోపలికి రానియ్యలేదు.

51. And coming into the house, He allowed no one to go in, except Peter and James and John, and the father and the mother of the girl.

52. అందరును ఆమె నిమిత్తమై యేడ్చుచు రొమ్ము కొట్టుకొనుచుండగా, ఆయన వారితో - ఏడ్వవద్దు, ఆమె నిద్రించుచున్నదే గాని చనిపోలేదని చప్పెను.

52. And all were weeping and bewailing her. But He said, Do not weep; she has not died, but sleeps.

53. ఆమె చనిపోయెనని వారెరిగి ఆయనను అపహసించిరి.

53. And they ridiculed, knowing that she was dead.

54. అయితే ఆయన ఆమె చెయ్యిపట్టుకొని చిన్నదానా, లెమ్మని చెప్పగా

54. And He put them all out. And He took her by the hand and called, saying, Little girl, arise!

55. ఆమె ప్రాణము తిరిగి వచ్చెను గనుక వెంటనే ఆమె లేచెను. అప్పుడాయన ఆమెకు భోజనము పెట్టుడని ఆజ్ఞాపించెను.

55. And her spirit came again, and she arose immediately. And He commanded that food be given her to eat.

56. ఆమె తలిదండ్రులు విస్మయము నొందిరి. అంతట ఆయన - జరిగినది ఎవనితోను చెప్పవద్దని వారికాజ్ఞాపించెను.

56. And her parents were astonished. But He charged them to tell no one the thing that happened.