1. సమూయేలు మృతినొందగా ఇశ్రాయేలీయులందరు కూడుకొని అతడు చనిపోయెనని ప్రలాపించుచు, రామా లోనున్న అతని ఇంటి నివేశనములో అతని సమాధిచేసిన తరువాత దావీదు లేచి పారాను అరణ్యమునకు వెళ్ళెను.

1. Sh'mu'el died. All of Isra'el assembled to mourn him and bury him at his home in Ramah. Then David set out and went down to the Pa'ran Desert.

2. కర్మెలులోని మాయోనునందు ఆస్తిగలవాడొకడు కాపురముండెను. అతడు బహు భాగ్యవంతుడు, అతనికి మూడువేల గొఱ్ఱెలును వెయ్యి మేకలును ఉండెను. అతడుకర్మెలులో తన గొఱ్ఱెల బొచ్చు కత్తిరించుటకై పోయి యుండెను.

2. Now there was a man in Ma'on who had property in Karmel. He was very rich, having three thousand sheep and a thousand goats; and he was shearing his sheep in Karmel.

3. అతని పేరు నాబాలు, అతని భార్య పేరు అబీగయీలు. ఈ స్త్రీ సుబుద్ధిగలదై రూపసియైయుండెను. అయితే చర్యలనుబట్టి చూడగా నాబాలు మోటువాడును దుర్మార్గుడునై యుండెను. అతడు కాలేబు సంతతి వాడు.

3. The man's name was Naval, and his wife was named Avigayil. The woman was intelligent and attractive, but the man was surly and mean in his actions; he belonged to the clan of Kalev.

4. నాబాలు గొఱ్ఱెలబొచ్చు కత్తెర వేయించుచున్నాడని అరణ్యమందున్న దావీదు విని

4. David, there in the desert, heard that Naval was shearing his sheep.

5. తన పని వారిలో పదిమందిని పిలిచి వారితో ఇట్లనెనుమీరు కర్మెలునకు నాబాలు నొద్దకు పోయి, నా పేరు చెప్పి కుశల ప్రశ్నలడిగి

5. David sent off ten young men with these orders: 'Go up to Naval in Karmel, and bring him greetings from me.

6. ఆ భాగ్యవంతునితోనీకును నీ యింటికిని నీకు కలిగిన అంతటికిని క్షేమమవునుగాక అని పలికి యీ వర్తమానము తెలియజెప్పవలెను.

6. Say, 'Long life and [shalom] to you, [shalom] to your household, and [shalom] to everything that is yours!

7. నీ యొద్ద గొఱ్ఱెలబొచ్చు కత్తిరించు వారున్నారను సంగతి నాకు వినబడెను; నీ గొఱ్ఱెకాపరులు మా దగ్గరనుండగా మేము వారికి ఏ కీడునుచేసి యుండలేదు; వారు కర్మెలులో నున్నంతకాలము వారేదియు పోగొట్టుకొనలేదు;

7. I've heard that you now have shearers. Your shepherds were with us [[for a while]], we did them no harm, and they found nothing missing all the time they were in Karmel.

8. నీ పని వారిని నీవు అడిగినయెడల వారాలాగు చెప్పుదురు. కాబట్టి నా పనివారికి దయ చూపుము. శుభదినమున మేము వచ్చితివిు గదా; నీ కిష్టము వచ్చినట్టు నీ దాసులకును నీ కుమారుడైన దావీదునకును ఇమ్ము.

8. Ask your own men; they'll tell you. Therefore, receive my men favorably, since we have come on a festive day. Please give what you can to your servants and to your son David.''

9. దావీదు పనివారు వచ్చి అతని పేరు చెప్పి ఆ మాటలన్నిటిని నాబాలునకు తెలియజేసి కూర్చుండగా

9. On arrival, David's men said all these things to Naval in David's name. When they had finished,

10. నాబాలు - దావీదు ఎవడు? యెష్షయి కుమారుడెవడు? తమ యజ మానులను విడిచి పారిపోయిన దాసులు ఇప్పుడు అనేకు లున్నారు.

10. Naval answered David's servants, 'Who is David? Who is the son of Yishai? There are many servants nowadays running away from their masters.

11. నేను సంపాదించుకొనిన అన్నపానము లను, నా గొఱ్ఱెలబొచ్చు కత్తిరించువారికొరకు నేను వధించిన పశుమాంసమును తీసి, నేను బొత్తిగా ఎరుగని వారి కిత్తునా? అని దావీదు దాసులతో చెప్పగా

11. Am I supposed to take my bread, my water and my meat that I slaughtered for my shearers and give it to men coming from who knows where?'

12. దావీదు పనివారు వెనుకకు తిరిగి దోవపట్టుకొని పోయి అతనికి ఈ మాటలన్నియు తెలియజేసిరి.

12. So David's men turned around, went back and came and told him everything Naval had said.

13. అంతట దావీదు వారితోమీరందరు మీ కత్తులను ధరించుకొను డనగా వారు కత్తులు ధరించుకొనిరి, దావీదు కూడను కత్తి ఒకటి ధరించెను. దావీదు వెనుక దాదాపు నాలుగు వందలమంది బయలుదేరగా రెండువందల మంది సామాను దగ్గర నిలిచిరి.

13. David said to his men, 'Buckle your swords on, all of you!' Each one buckled on his sword, David too; and there went up after David about four hundred men, while two hundred stayed with the equipment.

14. పనివాడు ఒకడు నాబాలు భార్యయైన అబీగయీలుతో ఇట్లనెను అమ్మా, దావీదు అరణ్యములో నుండి, మన యజమానుని కుశల ప్రశ్నలడుగుటకై దూతలను పంపించగా అతడు వారితో కఠినముగా మాట లాడెను.

14. But one of Naval's men told Avigayil his wife, 'David sent messengers from the desert to greet our master, and he flew on them in a rage,

15. అయితే ఆ మనుష్యులు మాకెంతో ఉపకారము చేసియున్నారు మేము పొలములో వారి మధ్యను సంచరించుచున్నంత సేపు అపాయము గాని నష్టముగాని మాకు సంభవింపనేలేదు.

15. even though the men had been very good to us- they didn't harm us, and we found nothing missing during the entire time we went with them, while we were out in the countryside.

16. మేము గొఱ్ఱెలను కాయు చున్నంతసేపు వారు రాత్రింబగళ్లు మాచుట్టు ప్రాకారముగా ఉండిరి.

16. They served as a wall protecting us day and night all the time we were with them caring for the sheep.

17. అయితే మా యజమానునికిని అతని ఇంటి వారికందరికిని వారు కీడుచేయ నిశ్చయించి యున్నారు గనుక ఇప్పుడు నీవు చేయవలసినదానిని బహు జాగ్రత్తగా ఆలోచించుము. మన యజమానుడు బహు పనికి మాలినవాడు, ఎవనిని తనతో మాటలాడ నీయడు అనెను.

17. So now decide what you are going to do, for clearly harm is on its way to our master and all his household, but he's so mean that no one can tell him anything.'

18. అందుకు అబీగయీలు నాబాలుతో ఏమియు చెప్పక త్వరపడి రెండువందల రొట్టెలను, రెండు ద్రాక్షారసపు తిత్తులను, వండిన అయిదు గొఱ్ఱెల మాంస మును, అయిదు మానికల వేచిన ధాన్యమును, నూరు ద్రాక్షగెలలను, రెండువందల అంజూరపు అడలను గార్ద భములమీద వేయించి

18. Avigayil wasted no time in taking 200 loaves of bread, two skins of wine, five sheep already prepared, six quarts of roasted grain, a hundred clusters of raisins and 200 fig cakes, and having them loaded on donkeys.

19. మీరు నాకంటె ముందుగా పోవుడి, నేను మీ వెనుకనుండి వచ్చెదనని తన పనివారికి ఆజ్ఞనిచ్చి

19. Then she said to her young men, 'Go on ahead of me, and I'll come along after you.' But she didn't tell her husband Naval.

20. గార్దభముమీద ఎక్కి పర్వతపు లోయలోనికి వచ్చుచుండగా, దావీదును అతని జనులును ఆమెకు ఎదురుపడిరి, ఆమె వారిని కలిసి కొనెను.

20. She was riding her donkey down past the hiding-place in the mountain, when David and his men descended toward her, and she met them.

21. అంతకుమునుపు దావీదునాబాలునకు కలిగిన దాని అంతటిలో ఏదియు పోకుండ ఈ అరణ్యములో అతని ఆస్తి అంతయు నేను వ్యర్థముగా కాయుచు వచ్చితిని; ఉపకారమునకు నాకు అపకారము చేసియున్నాడే

21. David had said, 'What a waste it has been guarding everything this fellow has in the desert, so that nothing of his was missing! He has repaid me bad for good!'

22. అని అనుకొని అతనికున్న వారిలో ఒక మగపిల్లవానినైనను తెల్లవారునప్పటికి నేనుండనియ్యను; లేదా దేవుడు మరి గొప్ప అపాయము దావీదు శత్రువులకు కలుగ జేయునుగాక అని ప్రమాణము చేసియుండెను.

22. Then he swore, 'May God do the same and more to David's enemies if I leave alive even one male of everything he owns.'

23. అబీగయీలు దావీదును కనుగొని, గార్దభముమీదనుండి త్వరగా దిగి దావీదునకు సాష్టాంగ నమస్కారముచేసి అతని పాదములు పట్టుకొని ఇట్లనెను

23. When Avigayil saw David, she hurried to dismount from her donkey, fell on her face in front of David and bowed down to the ground.

24. నా యేలినవాడా, యీ దోషము నాదని యెంచుము; నీ దాసురాలనైన నన్ను మాటలాడ నిమ్ము, నీ దాసురాలనైన నేను చెప్పుమాటలను ఆలకించుము;

24. Having fallen at his feet, she said, 'It's all my fault, my lord, all my fault! Please let your servant speak in your ears, and listen to what your servant says.

25. నా యేలిన వాడా, దుష్టుడైన యీ నాబాలును లక్ష్యపెట్టవద్దు, అతని పేరు అతని గుణములను సూచించుచున్నది, అతని పేరు నాబాలు, మోటుతనము అతని గుణము; నా యేలినవాడు పంపించిన పనివారు నాకు కనబడలేదు.

25. Please! My lord shouldn't pay any attention to this worthless fellow Naval, because he's just like his name- '[Naval]' means 'boor,' and his boorishness stays with him. But I, your servant, did not see my lord's men, whom you sent.

26. నా యేలినవాడా, యెహోవా జీవముతోడు నీ జీవముతోడు ప్రాణహాని చేయకుండ యెహోవా నిన్ను ఆపియున్నాడు. నీ చెయ్యి నిన్ను సంరక్షించెనన్నమాట నిజమని యెహోవా జీవముతోడు నీ జీవముతోడు అని ప్రమాణము చేయు చున్నాను. నీ శత్రువులును నా యేలినవాడవైన నీకు కీడు చేయనుద్దేశించు వారును నాబాలువలె ఉందురు గాక.

26. Therefore, my lord, as ADONAI lives, and as you live, inasmuch as ADONAI has kept you from the guilt of shedding blood and from taking vengeance into your own hands- therefore, may your enemies and anyone seeking your harm be [[as worthless]] as Naval.

27. అయితే నేను నా యేలినవాడవగు నీయొద్దకు తెచ్చిన యీ కానుకను నా యేలినవాడవగు నిన్ను వెంబడించు పనివారికి ఇప్పించి

27. Meanwhile, let this present which your servant has brought to my lord be given to the men in my lord's service.

28. నీ దాసురాలనైన నా తప్పు క్షమించుము. నా యేలినవాడవగు నీవు యెహోవా యుద్ధములను చేయుచున్నావు గనుక నా యేలిన వాడ వగు నీకు ఆయన శాశ్వతమైన సంతతి నిచ్చును. నీవు బ్రదుకు దినములన్నిటను నీకు అపాయము కలుగ కుండును.

28. And please forgive the offense your servant has caused; because ADONAI will certainly establish my lord's dynasty, for my lord fights ADONAI's battles, and nothing bad has been found in you all your life long.

29. నిన్ను హింసించుటకైనను నీ ప్రాణము తీయుటకైనను ఎవడైన ఉద్దేశించినయెడల, నా యేలిన వాడవగు నీ ప్రాణము నీ దేవుడైన యెహోవాయొద్ద నున్న జీవపుమూటలో కట్టబడును; ఒకడు వడిసెలతో రాయి విసరినట్లు ఆయన నీ శత్రువుల ప్రాణములను విసరివేయును.

29. Even if someone comes along searching for you and seeking your life, your life will be bound in the bundle of life with ADONAI your God. But the lives of your enemies he will fling away as if from the pouch of a slingshot.

30. యెహోవా నా యేలినవాడవగు నిన్ను గూర్చి సెలవిచ్చిన మేలంతటిని నీకు చేసి నిన్ను ఇశ్రా యేలీయులమీద అధిపతినిగా నిర్ణయించిన తరువాత

30. Then, when ADONAI has done all the good to my lord that he has said about you and made you ruler over Isra'el,

31. నా యేలినవాడవగు నీవు రక్తమును నిష్కారణముగాచిందించినందుకేగాని, నా యేలినవాడవగు నీవు పగతీర్చు కొని నందుకేగాని, మనోవిచారమైనను దుఃఖమైనను నా యేలినవాడవగు నీకు ఎంత మాత్రమును కలుగక పోవును గాక, యెహోవా నా యేలినవాడవగు నీకు మేలు చేసిన తరువాత నీవు నీ దాసురాలనగు నన్ను జ్ఞాపకము చేసికొనుము అనెను.

31. what happens here will not have become an obstacle to you or a cause for remorse to my lord, neither that you shed blood without cause nor that my lord took vengeance into his own hands. Finally, when ADONAI has dealt well with my lord, then remember your servant.'

32. అందుకు దావీదునాకు ఎదురు పడుటకై నిన్ను పంపిన ఇశ్రాయేలీయుల దేవుడైన యెహోవాకు స్తోత్రము కలుగును గాక.

32. David said to Avigayil, 'Blessed be ADONAI the God of Isra'el, who sent you today to meet me;

33. నేను పగ తీర్చుకొనకుండను ఈ దినమున ప్రాణము తీయకుండను నన్ను ఆపినందుకై నీవు ఆశీర్వాదము నొందుదువు గాక. నీవు చూపిన బుద్ధి విషయమై నీకు ఆశీర్వాదము కలుగును గాక.

33. and blessed be your tactfulness, and blessed be yourself for having kept me today from the guilt of shedding blood and taking vengeance into my own hands.

34. నీవు త్వరపడి నన్ను ఎదుర్కొనక పోయిన యెడల, నీకు హానిచేయకుండ నన్ను ఆటంకపరచిన ఇశ్రా యేలీయుల దేవుడైన యెహోవా జీవముతోడు తెల్లవారు లోగా నాబాలునకు మగవాడొకడును విడువబడడన్న మాట నిశ్చయము అని చెప్పి

34. For as ADONAI the God of Isra'el, lives, who has kept me from harming you, if you hadn't rushed to meet me, not even one male would have been left to Naval by morning!'

35. తనయొద్దకు ఆమె తెచ్చిన వాటిని ఆమెచేత తీసికొనినీ మాటలు నేను ఆలకించి నీ మనవి నంగీకరించితిని, సమాధానముగా నీ యింటికి పొమ్మని ఆమెతో చెప్పెను.

35. So David received from her what she had brought him, then said to her, 'Go up in peace to your home. I have listened to what you said and granted your request.'

36. అబీగయీలు తిరిగి నాబాలునొద్దకు రాగా, రాజులు విందుచేసినట్లు అతడు ఇంటిలో విందుచేసి, త్రాగుచు బహు సంతోషించుచు మత్తుగానుండెను గనుక తెల్లవారువరకు ఆమె అతనితో కొద్ది గొప్ప మరేమియు చెప్పక ఊరకుండెను.

36. Avigayil came to Naval; there he was in his house, holding a feast fit for a king. He was in high spirits, because he was very drunk. So she told him nothing whatever until the next morning.

37. ఉదయ మున నాబాలునకు మత్తు తగ్గియున్నప్పుడు అతని భార్య అతనితో ఆ సంగతులను తెలియజెప్పగా భయముచేత అతని గుండెపగిలెను, అతడు రాతివలె బిగిసికొనిపోయెను.

37. In the morning, when he was sober and his wife told him what had happened, he had a stroke and became as motionless as a stone.

38. పది దినములైన తరువాత యెహోవా నాబాలును మొత్తగా అతడు చనిపోయెను.

38. Some ten days later ADONAI struck Naval, and he died.

39. నాబాలు చనిపోయెనని దావీదు వినియెహోవా నాబాలు చేసిన కీడును అతని తలమీదికి రప్పించెను గనుక తన దాసుడనైన నేను కీడు చేయకుండ నన్ను కాపాడి, నాబాలువలన నేను పొందిన అవమానమును తీర్చిన యెహోవాకు స్తోత్రము కలుగును గాక అనెను. తరువాత దావీదు అబీగయీలును పెండ్లి చేసికొనవలెనని ఆమెతో మాటలాడ తగినవారిని పంపెను.

39. When David heard that Naval was dead, he said, 'Blessed be ADONAI for having taken my side in the matter of Naval's insult and for having prevented his servant from doing anything bad. On the contrary, ADONAI has caused Naval's bad deeds to return on his own head.' Then David sent a message that he wanted to make Avigayil his own wife.

40. దావీదు సేవకులు కర్మెలులోనున్న అబీగయీలు నొద్దకు వచ్చిదావీదు మమ్మును పిలిచి నిన్ను పెండ్లిచేసికొనుటకై తోడుకొనిరండని పంపెననగా

40. When David's servants reached Avigayil in Karmel, they said to her, 'David has sent us to you to bring you to him to be his wife.'

41. ఆమె లేచి సాగిలపడినా యేలినవాని చిత్తము; నా యేలినవాని సేవకుల కాళ్లు కడుగుటకు నా యేలినవాని దాసురాలనగు నేను సిద్ధముగా నున్నానని చెప్పి

41. She got up, bowed with her face to the ground, and said, 'Your servant is here to serve you, to wash the feet of my lord's servants.'

42. త్వరగా లేచి గార్దభముమీద ఎక్కితన వెనుక నడచుచున్న అయిదుగురు పనికత్తెలతో కూడ దావీదు పంపిన దూతలవెంబడి రాగా దావీదు ఆమెను పెండ్లి చేసికొనెను.

42. Avigayil then hurried, set out and rode off on a donkey, with five of her female servants following her; she went after David's messengers; and she became his wife.

43. మరియు దావీదు యెజ్రెయేలు స్త్రీ యైన అహీనోయమును పెండ్లి చేసికొనియుండెను; వారిద్దరు అతనికి భార్యలుగా ఉండిరి.

43. David also took Achino'am of Yizre'el; both of them became his wives.

44. సౌలు తన కుమార్తె యైన మీకాలు అను దావీదు భార్యను పల్తీయేలను గల్లీమువాడైన లాయీషు కుమారునికి ఇచ్చి యుండెను.

44. Meanwhile, Sha'ul had given Mikhal his daughter, David's wife, to Palti the son of Layish, who came from Gallim.