1. రాజు ఇట్టి నమ్మకమైన చర్య చూపిన తరువాత అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు వచ్చి, యూదాదేశములో చొరబడి ప్రాకారపురములయెదుట దిగి వాటిని లోపరచుకొన జూచెను.

1. After these actes and faithfulnes came Sennacharib the kynge of Assur, and wente in to Iuda, and pitched before the stroge cities, and thoughte to plucke them vnto him.

2. సన్హెరీబు దండెత్తి వచ్చి యెరూషలేముమీద యుద్ధము చేయనుద్దేశించి యున్నాడని హిజ్కియాచూచి

2. And whan Ezechias sawe that Sennacherib came, and that his face stode to fighte agaynst Ierusalem,

3. పట్టణముబయటనున్న ఊటల నీళ్లను అడ్డవలెనని తలచి, తన యధిపతులతోను పరాక్రమశాలులతోను యోచనచేయగా వారతనికి సహాయము చేసిరి.

3. he deuysed with his rulers and mightie men, to couer the waters of the welles that were without the cite, and they helped him:

4. బహుజనులు పోగై అష్షూరు రాజులు రానేల? విస్తారమైనజలము వారికి దొరుక నేల? అనుకొని ఊటలన్నిటిని దేశమధ్యముగుండ పారు చున్న కాలువను అడ్డిరి.

4. and there gathered together a greate people, and couered all ye welles and water brokes in the myddes of the londe, and sayde: Lest the kynges of Assur fynde moch water wha they come.

5. మరియు రాజు ధైర్యము తెచ్చు కొని, పాడైన గోడ యావత్తు కట్టించి, గోపురములవరకు దానిని ఎత్తు చేయించి, బయట మరియొక గోడను కట్టించి, దావీదు పట్టణములో మిల్లో దుర్గమును బాగు చేయించెను. మరియు ఈటెలను డాళ్లను విస్తారముగా చేయించెను.

5. And he toke a corage vnto him, and buylded all the walles where they were in decaye, and made towres theron, and buylded yet another wall without, and strengthed Millo in the cite of Dauid. And made moch ordinaunce and shyldes,

6. జనులమీద సైన్యాధిపతులను నియమించి పట్టణపు గుమ్మములకు పోవు రాజవీధిలోనికి వారిని తన యొద్దకు రప్పించి వారిని ఈలాగు హెచ్చరికచేసెను

6. and set captaynes of warre ouer the people.And gathered them vnto him vpon the brode strete by the gate of the cite, and spake hertely vnto them, and sayde:

7. మీరు దిగులుపడకుడి, ధైర్యము విడువకుడి; అష్షూరు రాజుకైనను అతనితో కూడనున్న సైన్యమంతటికైనను మీరు భయపడవద్దు, విస్మయమొందవద్దు, అతనికి కలిగియున్న సహాయముకంటె ఎక్కువ సహాయము మనకు కలదు.

7. Be stronge and bolde, feare not, and be not afrayed for the kynge of Assur, ner all ye multitude that is with him: for there is one greater with vs then with him.

8. మాంససంబంధమైన బాహువే అతనికి అండ, మనకు సహాయము చేయుటకును మన యుద్ధములను జరిగించుట కును మన దేవుడైన యెహోవా మనకు తోడుగా ఉన్నాడని చెప్పగా జనులు యూదారాజైన హిజ్కియా చెప్పిన మాటలయందు నమ్మికయుంచిరి.

8. With him is a fleshly arme, but with vs is the LORDE oure God, to helpe vs and to fighte for vs. And ye people trusted vnto the wordes of Ezechias kynge of Iuda.

9. ఇదియైన తరువాత అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు తన బలగ మంతటితో లాకీషును ముట్టడివేయుచుండి, యెరూషలేమునకు యూదారాజైన హిజ్కియా యొద్దకును, యెరూషలేమునందున్న యూదావారందరియొద్దకును తన సేవకులను పంపి ఈలాగు ప్రకటన చేయించెను

9. Afterwarde sent Sennacherib the kynge of Assur his seruauntes vnto Ierusalem (for he laye before Lachis, & all his hoost wt him) to Ezechias ye kinge of Iuda, & to all Iuda that was at Ierusale, sayenge:

10. అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు సెలవిచ్చునదేమనగా దేని నమ్మి మీరు ముట్టిడివేయబడియున్న యెరూషలేములో నిలుచు చున్నారు?

10. Thus sayeth Sennacherib ye kynge of Assur: Wherin put ye youre trust ye that dwell in the beseged Ierusalem?

11. కరవుచేతను దాహముచేతను మిమ్మును చంపు టకైమన దేవుడైన యెహోవా అష్షూరురాజు చేతిలో నుండి మనలను విడిపించునని చెప్పి హిజ్కియా మిమ్మును ప్రేరేపించుచున్నాడు గదా?

11. Ezechias disceaueth you, that he maye delyuer you vnto death, hoger and thyrst, and sayeth: The LORDE oure God shal delyuer vs from the hande of the kynge of Assur.

12. ఆ హిజ్కియా, మీరు ఒక్క బలిపీఠము ఎదుట నమస్కరించి దానిమీద ధూపము వేయవలెనని యూదావారికిని యెరూషలేమువారికిని ఆజ్ఞ ఇచ్చి, యెహోవా ఉన్నతస్థలములను బలిపీఠములను తీసి వేసినవాడుకాడా?

12. Is it not Ezechias, that hath put awaye his hye places and altares, and sayde vnto Iuda and Ierusalem: Before one altare shal ye worshippe, and burne incense theron?

13. నేనును నా పితరులును ఇతరదేశముల జనుల కందరికిని ఏమేమి చేసితిమో మీరెరుగరా? ఆ దేశ జనుల దేవతలు వారి దేశములను నా చేతిలోనుండి యేమాత్రమైనను రక్షింప చాలియుండెనా?

13. Knowe ye not what I and my fathers haue done to all ye people in the londes? Haue the goddes of the Heythen in the londes bene able to delyuer their countrees fro my hande?

14. మీ దేవుడు మిమ్మును నా చేతిలోనుండి విడిపింపగలడనుకొనుటకు, నా పితరులు బొత్తిగా నిర్మూలము చేసిన ఆ యా దేశస్థుల సకల దేవతలలోను తన జనులను నా చేతిలోనుండి విడిపింప గలిగిన దేవుడొకడైన యుండెనా?

14. What is he amonge all the goddes of these Heythen (whom my father damned) that was able to delyuer his people fro my hande? yt youre God shulde be able to delyuer fro my hande.

15. కాబట్టి యిప్పుడు హిజ్కియాచేత మీరు మోసపోకుడి, మీరు ఇట్టి ప్రేరేపణకు లోబడకుడి, అతని నమ్ముకొనకుడి, యే జనుల దేవు డైనను ఏ రాజ్యపు దేవుడైనను తన జనులను నా చేతిలో నుండి గాని నా పితరుల చేతిలోనుండి గాని విడిపింపలేక పోగా, మీ దేవుడు నా చేతిలోనుండి మిమ్మును మొదలే విడిపింపలేక పోవునుగదా అనెను.

15. Therfore let not Ezechias now disceaue you, and let him not persuade you eny soch thinge, and beleue him not. For yf no god of all the Heythe and kyngdomes might delyuer his people fro my hande and from the hande of my progenitours, then shal not youre goddes be able to delyuer you fro my hande.

16. అతని సేవకులు దేవు డైన యెహోవామీదను ఆయన సేవకుడైన హిజ్కియా మీదను ఇంకను పేలాపనలు పేలిరి.

16. His seruautes also spake yet more against the LORDE God, and agaynst his seruaunt Ezechias.

17. అదియుగాక ఇతర దేశముల జనుల దేవతలు తమ జనులను నా చేతిలోనుండి యేలాగున విడిపింపలేకపోయిరో ఆలాగున హిజ్కియా సేవించు దేవుడును తన జనులను నా చేతిలోనుండి విడిపింప లేకపోవునని ఇశ్రాయేలు దేవుడైన యెహోవాను నిందించుటకును, ఆయనమీద అపవాదములు పలుకుటకును అతడు పత్రికలు వ్రాసి పంపెను.

17. And he wrote a letter to blaspheme the LORDE God of Israel, and spake of him, and sayde: Like as the goddes of the Heythen in their londes haue not bene able to delyuer their people from my hande, euen so shal not the God of Ezechias delyuer his people fro my hande.

18. అప్పుడు వారు పట్టణమును పట్టుకొనవలెనన్న యోచనతో, ప్రాకారము మీదనున్న యెరూషలేము కాపురస్థులను బెదరించుటకును నొప్పించుటకును, యూదాభాషలో బిగ్గరగా వారితో ఆ మాటలు పలికిరి.

18. And the cryed with loude voyce in the Iewish langage vnto the people of Ierusalem that were vpon the wall, to make them fearfull and to be fayntharted, that they might wynne the cite.

19. మరియు వారు మనుష్యుల చేతిపనియైన భూజనుల దేవతలమీద తాము పలికిన దూషణలను యెరూషలేముయొక్క దేవునిమీద కూడను పలికిరి.

19. And they spake agaynst the God off Ierusalem, euen as agaynst the goddes off the nacions vpon earth, which were but the workes of mens hondes.

20. రాజైన హిజ్కియాయును ఆమోజు కుమారుడైన యెషయా అను ప్రవక్తయును ఇందును గురించి ప్రార్థించి ఆకాశముతట్టు చూచి మొఱ్ఱపెట్టగా

20. But contrary wyse the kynge Ezechias and the prophet Esay the sonne of Amos prayed, and cryed vnto heaue.

21. యెహోవా ఒక దూతను పంపెను. అతడు అష్షూరు రాజు దండులోని పరాక్రమశాలులనందరిని సేనా నాయకులను అధికారులను నాశనముచేయగా అష్షూరురాజు సిగ్గునొందినవాడై తన దేశమునకు తిరిగిపోయెను. అంతట అతడు తన దేవునిగుడిలో చొచ్చినప్పుడు అతని కడుపున పుట్టినవారే అతని అక్కడ కత్తిచేత చంపిరి.

21. And the LORDE sent an angell, which destroyed all the mightie men of the hoost, and the prynces and rulers in ye tentes of the kynge of Assur, so that he departed agayne with shame in to his owne londe. And whan he wente in to his gods house, they yt came of his owne body, slewe him there with the swerde.

22. ఈ ప్రకారము యెహోవా హిజ్కియాను యెరూషలేము కాపురస్థులను అష్షూరు రాజైన సన్హెరీబు చేతిలోనుండియు అందరిచేతిలోనుండియు రక్షించి, అన్నివైపులను వారిని కాపాడినందున

22. Thus the LORDE, helped Ezechias and them at Ierusalem, out of the hade of Sennacherib ye kynge of Assur, and of all other, and mayntayned the fro all on euery syde,

23. అనేకులు యెరూషలేములో యెహోవాకు అర్పణలను యూదా రాజైన హిజ్కియాకు కానుకలను తెచ్చి యిచ్చిరి. అందు వలన అతడు అప్పటినుండి సకల జనముల దృష్టికి ఘనత నొందిన వాడాయెను.

23. so yt many broughte presentes vnto the LORDE to Ierusalem, and Iewels vnto Ezechias the kynge of Iuda. And afterwarde was he exalted in the sighte of all Heythen.

24. ఆ దినములలో హిజ్కియా రోగియై మరణదశలో నుండెను. అతడు యెహోవాకు మొఱ్ఱపెట్టగా ఆయన అతనికి తన చిత్తమును తెలియపరచి అతనికి సూచన యొకటి దయచేసెను.

24. At ye same tyme was Ezechias deedsicke, and he prayed vnto the LORDE, which made him promes, and gaue him a wondertoken.

25. అయితే హిజ్కియా మనస్సున గర్వించి తనకు చేయబడిన మేలుకు తగినట్లు ప్రవర్తింపనందున అతని మీదికిని యూదా యెరూషలేముల వారిమీదికిని కోపము రాగా

25. But Ezechias recopensed not acordinde as was geuen vnto him, for his hert was lifted vp: therfore came the wrath vpon him, and vpon Iuda and Ierusalem.

26. హిజ్కియా హృదయగర్వము విడచి, తానును యెరూషలేము కాపురస్థులును తమ్మును తాము తగ్గించుకొనిరి గనుక హిజ్కియా దినములలో యెహోవా కోపము జనుల మీదికి రాలేదు.

26. Neuertheles Ezechias humbled him selfe because his hert had bene exalted, with them at Ierusalem: therfore came not the wrath of the LORDE vpon them, whyle Ezechias lyued.

27. హిజ్కియాకు అతివిస్తారమైన ఐశ్వర్యమును ఘనతయు కలిగెను. అతడు వెండి బంగార ములను రత్నములను సుగంధద్రవ్యములను డాళ్లను నానా విధములగు శ్రేష్ఠమైన ఉపకరణములను సంపాదించి వాటికి బొక్కసములను కట్టించెను.

27. And Ezechias had very greate riches and worshippe, and made him treasures of syluer, golde, precious stones, spyces, shyldes, and all maner costly vessell,

28. ధాన్యమును ద్రాక్షా రసమును తైలమును ఉంచుటకు కొట్లను, పలువిధముల పశువులకు శాలలను మందలకు దొడ్లను కట్టించెను.

28. and corne houses for the increace of corne, wyne and oyle, and stalles for all maner catell, and foldes for the shepe,

29. మరియు దేవుడు అతనికి అతి విస్తారమైన కలిమి దయచేసినందున పట్టణములను విస్తారమైన గొఱ్ఱెలమందలను పసులమందలను అతడు సంపాదించెను.

29. and buylded him cities, and had many catell of shepe and oxen: for God gaue him very moch good.

30. ఈ హిజ్కియా గిహోను కాలువకు ఎగువను కట్టవేయించి దావీదు పట్టణపు పడమటి వైపునకు దాని తెప్పించెను, హిజ్కియా తాను పూనుకొనిన సర్వప్రయత్నములయందును వృద్ధిపొందెను.

30. It is the same Ezechias that couered the hye water condyte in Gihon, and conveyed it vnder on the west syde of ye cite of Dauid: for Ezechias prospered in all his workes.

31. అతని దేశము ఆశ్చర్యముగా వృద్ధినొందుటను గూర్చి విచారించి తెలిసికొనుటకై బబులోను అధిపతులు అతనియొద్దకు పంపిన రాయబారుల విషయములో అతని శోధించి, అతని హృద యములోని ఉద్ధేశమంతయు తెలిసికొనవలెనని దేవుడతని విడచిపెట్టెను.

31. But whan the interpreters the chefe of Babilon were sent vnto him, to axe question at him (concernynge the wondertoke that had happened in the londe) God lefte him to be tempted, that it mighte be knowne what soeuer was in his hert.

32. హిజ్కియా చేసిన యితర కార్యములనుగూర్చియు, అతడు చూపిన భక్తినిగూర్చియు, ప్రవక్త యును ఆమోజు కుమారుడునగు యెషయాకు కలిగిన దర్శనముల గ్రంథము నందును యూదా ఇశ్రాయేలుల రాజుల గ్రంథమునందును వ్రాయబడియున్నది.

32. What more there is to saye of Ezechias, and of his mercifulnes, beholde, it is wrytte in the vision of the prophet Esay the sonne of Amos, and in the boke of the kynges of Iuda and Israel.

33. హిజ్కియా తన పితరులతో కూడ నిద్రించగా జనులు దావీదు సంతతివారి శ్మశానభూమి యందు కట్టబడిన పైస్థానమునందు అతని పాతిపెట్టిరి. అతడు మరణ మొందినప్పుడు యూదావారందరును యెరూషలేము కాపురస్థులందరును అతనికి ఉత్తర క్రియలను ఘనముగా జరిగించిరి. అతని కుమారుడైన మనష్షే అతనికి మారుగా రాజాయెను.

33. And Ezechias fell on slepe with his fathers, and they buried him ouer the sepulcres of the children of Dauid, and all Iuda and they of Ierusale dyd him worshippe in his death: and Manasses his sonne was kynge in his steade.