1. అహష్వేరోషు దినములలో జరిగిన చర్యల వివరము; హిందూదేశము మొదలుకొని కూషు దేశమువరకు నూట ఇరువది యేడు సంస్థానములను అహష్వేరోషు ఏలెను.

1. (A:1) In the second year of the reign of the great King Ahasuerus, on the first day of Nisan, Mordecai, son of Jair, son of Shimei, son of Kish, of the tribe of Benjamin, had a dream. (A:2) He was a Jew residing in the city of Susa, a prominent man who served at the king's court, (A:3) and one of the captives whom Nebuchadnezzar, king of Babylon, had taken from Jerusalem with Jeconiah, king of Judah. (A:4) This was his dream. There was noise and tumult, thunder and earthquake-confusion upon the earth. (A:5) Two great dragons came on, both poised for combat. They uttered a mighty cry, (A:6) and at their cry every nation prepared for war, to fight against the race of the just. (A:7) It was a dark and gloomy day. Tribulation and distress, evil and great confusion, lay upon the earth. (A:8) The whole race of the just were dismayed with fear of the evils to come upon them, and were at the point of destruction. (A:9) Then they cried out to God, and as they cried, there appeared to come forth a great river, a flood of water from a little spring. (A:10) The light of the sun broke forth; the lowly were exalted and they devoured the nobles. (A:11) Having seen this dream and what God intended to do, Mordecai awoke. He kept it in mind, and tried in every way, until night, to understand its meaning. (A:12) Mordecai lodged at the court with Bagathan and Thares, two eunuchs of the king who were court guards. (A:13) He overheard them plotting, investigated their plans, and discovered that they were preparing to lay hands on King Ahasuerus. So he informed the king about them, (A:14) and the king had the two eunuchs questioned and, upon their confession, put to death. (A:15) Then the king had these things recorded; Mordecai, too, put them into writing. (A:16) The king also appointed Mordecai to serve at the court, and rewarded him for his actions. (A:17) Haman, however, son of Hammedatha the Agagite, who was in high honor with the king, sought to harm Mordecai and his people because of the two eunuchs of the king. During the reign of Ahasuerus-this was the Ahasuerus who ruled over a hundred and twenty-seven provinces from India to Ethiopia-

2. ఆ కాలమందు రాజైన అహష్వేరోషు షూషను కోటలో నుండి రాజ్యపరిపాలన చేయుచుండగా

2. while he was occupying the royal throne in the stronghold of Susa,

3. తన యేలుబడి యందు మూడవ సంవత్సరమున తన అధిపతులకందరికిని సేవకులకును విందు చేయించెను. పారసీక దేశము యొక్కయు మాద్య దేశముయొక్కయు పరాక్రమశాలులును ఘనులును సంస్థానాధిపతులును అతని సన్నిధినుండగా

3. in the third year of his reign, he presided over a feast for all his officers and ministers: the Persian and Median aristocracy, the nobles, and the governors of the provinces.

4. అతడు తన మహిమగల రాజ్యముయొక్క ఐశ్వర్య ప్రభావములను, తన మహత్యాతిశయ ఘనతలను అనేక దినములు, అనగా నూట ఎనుబది దినములు కనుపరచెను.

4. For as many as a hundred and eighty days, he displayed the glorious riches of his kingdom and the resplendent wealth of his royal estate.

5. ఆ దినములు గడచిన తరువాత రాజు షూషను కోటలోనున్న అల్పులకేమి ఘనులకేమి జనులకందరికిని రాజు కోటలోని తోట ఆవరణములో ఏడు దినములు విందు చేయించెను.

5. At the end of this time the king gave a feast of seven days in the garden court of the royal palace for all the people, great and small, who were in the stronghold of Susa.

6. అక్కడ ధవళ ధూమ్రవర్ణములుగల అవిసెనారతో చేయబడిన త్రాళ్లతో చలువరాతి స్తంభ ములమీద ఉంచబడిన వెండి కమ్ములకు తగిలించిన తెలుపును ఊదారంగును కలిసిన తెరలు వ్రేలాడుచుండెను. మరియు ఎరుపు తెలుపు పసుపు నలుపు అయిన చలువరాళ్లు పరచిన నేలమీద వెండి బంగారుమయమైన జలతారుగల పరుపులుండెను.

6. There were white cotton draperies and violet hangings, held by cords of crimson byssus from silver rings on marble pillars. Gold and silver couches were on the pavement, which was of porphyry, marble, mother-of-pearl, and colored stones.

7. అచ్చట కూడినవారికి వివిధమైన బంగారు పాత్రలతో పానమిచ్చుచు, రాజు స్థితికి తగినట్టుగా రాజు ద్రాక్షారసమును దాసులు అధికముగా పోసిరి.

7. Liquor was served in a variety of golden cups, and the royal wine flowed freely, as befitted the king's munificence.

8. ఆ విందు పానము ఆజ్ఞానుసారముగా జరుగుటనుబట్టి యెవరును బలవంతము చేయలేదు; ఎవడు కోరినట్టుగా వానికి పెట్టవలెనని తన కోటపనివారికి రాజు ఆజ్ఞ నిచ్చి యుండెను.

8. By ordinance of the king the drinking was unstinted, for he had instructed all the stewards of his household to comply with the good pleasure of everyone.

9. రాణియైన వష్తి కూడ రాజైన అహష్వేరోషు కోటలో స్త్రీలకు ఒక విందు చేయించెను.

9. Queen Vashti also gave a feast for the women inside the royal palace of King Ahasuerus.

10. ఏడవ దినమందు రాజు ద్రాక్షారసము త్రాగి సంతో షముగా నున్నప్పుడు, కూడివచ్చిన జనమునకును, అధిపతులకును రాణియైన వష్తియొక్క సౌందర్యమును కను పరచవలెనని రాజ కిరీటము ధరించుకొనిన ఆమెను తన సన్నిధికి పిలుచుకొని వచ్చునట్లు

10. On the seventh day, when the king was merry with wine, he instructed Mehuman, Biztha, Harbona, Bigtha, Abagtha, Zethar, and Carkas, the seven eunuchs who attended King Ahasuerus,

11. రాజైన అహష్వేరోషు ఎదుట ఉపచారము చేయు మెహూమాను బిజ్తా హర్బోనా బిగ్తా అబగ్తా జేతరు కర్కసు అను ఏడుగురు నపుంసకులకు ఆజ్ఞాపించెను. ఆమె సౌందర్యవతి.

11. to bring Queen Vashti into his presence wearing the royal crown, that he might display her beauty to the populace and the officials, for she was lovely to behold.

12. రాణియైన వష్తి నపుంసకులచేత ఇయ్యబడిన రాజాజ్ఞ ప్రకారము వచ్చుటకు ఒప్పకపోగా రాజు మిగుల కోపగించెను, అతని కోపము రగులుకొనెను.

12. But Queen Vashti refused to come at the royal order issued through the eunuchs. At this the king's wrath flared up, and he burned with fury.

13. విధిని రాజ్యధర్మమును ఎరిగిన వారందరిచేత రాజు ప్రతి సంగతి పరిష్కరించుకొనువాడు గనుక

13. He conferred with the wise men versed in the law, because the king's business was conducted in general consultation with lawyers and jurists.

14. అతడు కాలజ్ఞానులను చూచిరాణియైన వష్తి రాజైన అహష్వేరోషు అను నేను నపుంసకులచేత ఇచ్చిన ఆజ్ఞప్రకారము చేయక పోయినందున ఆమెకు విధినిబట్టి చేయవలసినదేమని వారి నడిగెను.

14. He summoned Carshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena and Memucan, the seven Persian and Median officials who were in the king's personal service and held first rank in the realm,

15. అతని సన్నిధిని ఉండి రాజు ముఖమును చూచుచు, రాజ్యమందు ప్రథమపీఠముల మీద కూర్చుండు పారసీకులయొక్కయు మాదీయుల యొక్కయు ఏడుగురు ప్రధానులు ఎవరనగాకర్షెనా షెతారు అద్మాతా తర్షీషు మెరెను మర్సెనా మెమూకాను అనువారు.

15. and asked them, 'What is to be done by law with Queen Vashti for disobeying the order of King Ahasuerus issued through the eunuchs?'

16. మెమూకాను రాజు ఎదుటను ప్రధానుల యెదుటను ఈలాగు ప్రత్యుత్తరమిచ్చెను రాణియైన వష్తి రాజు ఎడల మాత్రము కాదు, రాజైన అహష్వేరోషు యొక్క సకల సంస్థానములలోనుండు అధిపతులందరి యెడలను జనులందరియెడలను నేరస్థురాలాయెను.

16. In the presence of the king and of the officials, Memucan answered: 'Queen Vashti has not wronged the king alone, but all the officials and the populace throughout the provinces of King Ahasuerus.

17. ఏల యనగా రాజైన అహష్వేరోషు తన రాణియైన వష్తిని తన సన్నిధికి పిలుచుకొని రావలెనని ఆజ్ఞాపింపగా ఆమె రాలేదను సంగతి బయలుపడగానే స్త్రీలందరు దానివిని, ముఖము ఎదుటనే తమ పురుషులను తిరస్కారము చేయుదురు.

17. For the queen's conduct will become known to all the women, and they will look with disdain upon their husbands when it is reported, 'King Ahasuerus commanded that Queen Vashti be ushered into his presence, but she would not come.'

18. మరియు పారసీకులయొక్కయు మాదీయుల యొక్కయు నాయకపత్నులు రాణి చేసినదాని సమా చారము విని, రాణి పలికినట్లు ఈ దినమందు రాజుయొక్క అధిపతులందరితో పలుకుదురు. దీనివలన బహు తిరస్కారమును కోపమును పుట్టును.

18. This very day the Persian and Median ladies who hear of the queen's conduct will rebel against all the royal officials, with corresponding disdain and rancor.

19. రాజునకు సమ్మతి ఆయెనా వష్తి రాజైన అహష్వేరోషు సన్నిధికి ఇకను రాకూడదని తమయొద్దనుండి యొక రాజాజ్ఞ పుట్టవలెను. అది తప్పకుండునట్లు పారసీకులయొక్కయు మాదీయుల యొక్కయు న్యాయముచొప్పున నియమింపవలెను. మరియు వష్తికంటె యోగ్యురాలిని రాణినిగా తాము చేయవలెను.

19. If it please the king, let an irrevocable royal decree be issued by him and inscribed among the laws of the Persians and Medes, forbidding Vashti to come into the presence of King Ahasuerus and authorizing the king to give her royal dignity to one more worthy than she.

20. మరియు రాజు చేయు నిర్ణయము విస్తారమైన తమ రాజ్యమందంతట ప్రకటించినయెడల, ఘనురాలు గాని అల్పురాలుగాని స్త్రీలందరు తమ పురుషులను సన్మానించుదురని చెప్పెను.

20. Thus, when the decree which the king will issue is published throughout his realm, vast as it is, all wives will honor their husbands, from the greatest to the least.'

21. ఈ సంగతి రాజునకును అధిపతులకును అనుకూలముగా ఉండెను గనుక అతడు మెమూకాను మాట ప్రకారము చేసెను.

21. This proposal found acceptance with the king and the officials, and the king acted on the advice of Memucan.

22. ప్రతి పురుషుడు తన యింటిలో అధికారిగా నుండవలెననియు, ప్రతి పురుషుడు తన స్వభాష ననుసరించి తన యింటివారితో మాటలాడవలెననియు ఆజ్ఞ ఇచ్చి, ప్రతి సంస్థానమునకు దాని వ్రాత ప్రకారముగాను, ప్రతి జనమునకు దాని భాష ప్రకారముగాను రాజు తన సకలమైన సంస్థానములకు దానిని గూర్చిన తాకీదులు పంపించెను.

22. He sent letters to all the royal provinces, to each province in its own script and to each people in its own language, to the effect that every man should be lord in his own home.