1. యేసు ఈ మాటలన్నియు చెప్పి చాలించిన తరువాత జరిగినదేమనగా ఆయన తన శిష్యులను చూచి

1. When Yeshua had finished speaking, he said to his [talmidim],

2. రెండు దినములైన పిమ్మట పస్కాపండుగ వచ్చుననియు, అప్పుడు మనుష్యకుమారుడు సిలువవేయబడుటకై అప్పగింపబడుననియు మీకు తెలియునని చెప్పెను.
నిర్గమకాండము 12:1-27

2. 'As you know, [Pesach] is two days away, and the Son of Man will be handed over to be nailed to the execution-stake.'

3. ఆ సమయమున ప్రధానయాజకులును ప్రజల పెద్దలును కయప అను ప్రధానయాజకుని మందిరములోనికి కూడివచ్చి

3. Then the head [cohanim] and the elders of the people gathered in the palace of Kayafa the [cohen hagadol].

4. యేసును మాయోపాయముచేత పట్టుకొని, చంపవలెనని యేకమై ఆలోచన చేసిరి.

4. They made plans to arrest Yeshua surreptitiously and have him put to death;

5. అయితే ప్రజలలో అల్లరి కలుగకుండు నట్లుపండుగలో వద్దని చెప్పుకొనిరి.

5. but they said, 'Not during the festival, or the people will riot.'

6. యేసు బేతనియలో కుష్ఠరోగియైన సీమోను ఇంట నున్నప్పుడు,

6. Yeshua was in Beit-Anyah, at the home of Shim'on, the man who had had [tzara'at].

7. ఒక స్త్రీ మిక్కిలి విలువగల అత్తరుబుడ్డి తీసికొని ఆయనయొద్దకు వచ్చి, ఆయన భోజనమునకు కూర్చుండగా దానిని ఆయన తలమీద పోసెను.

7. A woman who had an alabaster jar filled with very expensive perfume approached Yeshua while he was eating and began pouring it on his head.

8. శిష్యులు చూచి కోపపడి ఈ నష్టమెందుకు?

8. When the [talmidim] saw it, they became very angry. 'Why this waste?' they asked.

9. దీనిని గొప్ప వెలకు అమ్మి బీదల కియ్యవచ్చునే అనిరి.

9. 'This could have been sold for a lot of money and given to the poor.'

10. యేసు ఆ సంగతి తెలిసి కొనిఈ స్త్రీ నా విషయమై యొక మంచి కార్యము చేసెను; ఈమెను మీరేల తొందరపెట్టుచున్నారు?

10. But Yeshua, aware of what was going on, said to them, 'Why are you bothering this woman? She has done a beautiful thing for me.

11. బీదలెల్లప్పుడు మీతోకూడ ఉన్నారు. గాని నేనెల్లప్పుడు మీతో కూడ ఉండను.
ద్వితీయోపదేశకాండము 15:11

11. The poor you will always have with you, but you will not always have me.

12. ఈమె యీ అత్తరు నా శరీరము మీద పోసి నా భూస్థాపన నిమిత్తము దీనిని చేసెను.

12. She poured this perfume on me to prepare my body for burial.

13. సర్వలోకమందు ఈ సువార్త ఎక్కడ ప్రకటింపబడునో, అక్కడ ఈమె చేసినదియు ఈమె జ్ఞాపకార్థముగా ప్రశంసింపబడునని మీతో నిశ్చయముగా చెప్పుచున్నా నని వారితో అనెను.

13. Yes! I tell you that throughout the whole world, wherever this Good News is proclaimed, what she has done will be told in her memory.'

14. అప్పుడు పండ్రెండుమందిలో నొకడగు ఇస్కరియోతు యూదా, ప్రధానయాజకులయొద్దకు వెళ్లి

14. Then one of the Twelve, the one called Y'hudah from K'riot, went to the head [cohanim]

15. నేనాయనను మీకప్పగించినయెడల నాకేమి ఇత్తురని వారినడిగెను. అందుకు వారు ముప్పది వెండి నాణములు తూచి వానికి ఇచ్చిరి.
నిర్గమకాండము 21:32, జెకర్యా 11:12

15. and said, 'What are you willing to give me if I turn Yeshua over to you?' They counted out thirty silver coins and gave them to Y'hudah.

16. వాడప్పటినుండి ఆయనను అప్పగించుటకు తగిన సమయము కనిపెట్టు చుండెను.

16. From then on he looked for a good opportunity to betray him.

17. పులియని రొట్టెల పండుగలో మొదటి దినమందు, శిష్యులు యేసునొద్దకు వచ్చిపస్కాను భుజించుటకు మేము నీకొరకు ఎక్కడ సిద్ధపరచ గోరుచున్నావని అడి గిరి.
నిర్గమకాండము 12:14-20

17. On the first day for [matzah], the [talmidim] came to Yeshua and asked, 'Where do you want us to prepare your [Seder]?'

18. అందుకాయన మీరు పట్టణమందున్న ఫలాని మనుష్యునియొద్దకు వెళ్లి - నా కాలము సమీపమైయున్నది; నా శిష్యులతో కూడ నీ యింట పస్కాను ఆచరించెదనని బోధకుడు చెప్పుచున్నాడని అతనితో చెప్పుడనెను.

18. 'Go into the city, to so-and-so,' he replied, 'and tell him that the Rabbi says, 'My time is near, my [talmidim] and I are celebrating [Pesach] at your house.''

19. యేసు తమ కాజ్ఞాపించిన ప్రకారము శిష్యులు చేసి పస్కాను సిద్ధపరచిరి.

19. The [talmidim] did as Yeshua directed and prepared the [Seder].

20. సాయంకాలమైనప్పుడు ఆయన పండ్రెండుమంది శిష్యులతోకూడ భోజనమునకు కూర్చుం డెను.

20. When evening came, Yeshua reclined with the twelve [talmidim];

21. వారు భోజనము చేయుచుండగా ఆయన మీలో ఒకడు నన్ను అప్పగించునని మీతో నిశ్చయముగా చెప్పు చున్నాననెను.

21. and as they were eating, he said, 'Yes, I tell you that one of you is going to betray me.'

22. అందుకు వారు బహు దుఃఖపడి ప్రతి వాడునుప్రభువా, నేనా? అని ఆయన నడుగగా

22. They became terribly upset and began asking him, one after the other, 'Lord, you don't mean me, do you?'

23. ఆయననాతోకూడ పాత్రలో చెయ్యి ముంచిన వాడెవడో వాడే నన్ను అప్పగించువాడు.
కీర్తనల గ్రంథము 41:9

23. He answered, 'The one who dips his [matzah] in the dish with me is the one who will betray me.

24. మనుష్యకుమా రునిగూర్చి వ్రాయబడిన ప్రకారము ఆయన పోవుచున్నాడు గాని యెవనిచేత మనుష్యకుమారుడు అప్ప గింపబడుచున్నాడో ఆ మనుష్యునికి శ్రమ; ఆ మనుష్యుడు పుట్టియుండనియెడల వానికి మేలని చెప్పెను.
కీర్తనల గ్రంథము 22:7-8, కీర్తనల గ్రంథము 22:16-18, యెషయా 53:9

24. The Son of Man will die just as the [Tanakh] says he will; but woe to that man by whom the Son of Man is betrayed! It would have been better for him had he never been born!'

25. ఆయనను అప్పగించిన యూదాబోధకుడా, నేనా? అని అడుగగా ఆయననీవన్నట్టే అనెను.

25. Y'hudah, the one who was betraying him, then asked, 'Surely, Rabbi, you don't mean me?' He answered, 'The words are yours.'

26. వారు భోజనము చేయుచుండగా యేసు ఒక రొట్టె పట్టుకొని, దాని నాశీర్వదించి, విరిచి తన శిష్యులకిచ్చి మీరు తీసికొని తినుడి; ఇది నా శరీరమని చెప్పెను.

26. While they were eating, Yeshua took a piece of [matzah], made the [b'rakhah], broke it, gave it to the [talmidim] and said, 'Take! Eat! This is my body!'

27. మరియు ఆయన గిన్నె పట్టుకొని కృతజ్ఞతాస్తుతులు చెల్లించి వారికిచ్చి దీనిలోనిది మీరందరు త్రాగుడి.

27. Also he took a cup of wine, made the [b'rakhah], and gave it to them, saying, 'All of you, drink from it!

28. ఇది నా రక్తము, అనగా పాపక్షమాపణ నిమిత్తము అనేకుల కొరకు చిందింపబడుచున్న నిబంధన రక్తము.
నిర్గమకాండము 24:8, యిర్మియా 31:31, జెకర్యా 9:11

28. For this is my blood, which ratifies the New Covenant, my blood shed on behalf of many, so that they may have their sins forgiven.

29. నా తండ్రి రాజ్యములో మీతోకూడ నేను ఈ ద్రాక్షారసము క్రొత్త దిగా త్రాగు దినమువరకు, ఇకను దాని త్రాగనని మీతో చెప్పుచున్నాననెను.

29. I tell you, I will not drink this 'fruit of the vine' again until the day I drink new wine with you in my Father's Kingdom.'

30. అంతట వారు కీర్తన పాడి ఒలీవల కొండకు వెళ్లిరి.
కీర్తనల గ్రంథము 113:8

30. After singing the [Hallel], they went out to the Mount of Olives.

31. అప్పుడు యేసు వారిని చూచి ఈ రాత్రి మీరందరు నా విషయమై అభ్యంతరపడెదరు, ఏలయనగా గొఱ్ఱెల కాపరిని కొట్టుదును, మందలోని గొఱ్ఱెలు చెదరిపోవును అని వ్రాయబడి యున్నది గదా.
జెకర్యా 13:7

31. Yeshua then said to them, 'Tonight you will all lose faith in me, as the [Tanakh] says, 'I will strike the shepherd dead, and the sheep of the flock will be scattered.'

32. నేను లేచిన తరువాత మీకంటె ముందుగా గలిలయకు వెళ్లెద ననెను.

32. But after I have been raised, I will go ahead of you into the Galil.'

33. అందుకు పేతురునీ విషయమై అందరు అభ్యంతర పడినను నేను ఎప్పుడును అభ్యంతరపడనని ఆయనతో చెప్పగా

33. 'I will never lose faith in you,' Kefa answered, 'even if everyone else does.'

34. యేసు అతని చూచిఈ రాత్రి కోడి కూయక మునుపే నీవు నన్ను ఎరుగనని ముమ్మారు చెప్పెదవని నీతో నిశ్చయముగా చెప్పుచున్నాననెను.

34. Yeshua said to him, 'Yes! I tell you that tonight before the rooster crows, you will disown me three times!'

35. పేతురాయనను చూచినేను నీతోకూడ చావవలసివచ్చినను, నిన్ను ఎరుగ నని చెప్పననెను; అదేప్రకారము శిష్యులందరు అనిరి.

35. 'Even if I must die with you,' Kefa replied, 'I will never disown you!' And all the [talmidim] said the same thing.

36. అంతట యేసు వారితోకూడ గెత్సేమనే అనబడిన చోటికి వచ్చినేను అక్కడికి వెళ్లి ప్రార్థనచేసి వచ్చు వరకు మీరిక్కడ కూర్చుండుడని శిష్యులతో చెప్పి

36. Then Yeshua went with his [talmidim] to a place called Gat-Sh'manim and said to them, 'Sit here while I go over there and pray.'

37. పేతురును జెబెదయి యిద్దరు కుమారులను వెంటబెట్టుకొని పోయి, దుఃఖపడుటకును చింతాక్రాంతుడగుటకును మొదలు పెట్టెను.

37. He took with him Kefa and Zavdai's two sons. Grief and anguish came over him,

38. అప్పుడు యేసు మరణమగునంతగా నా ప్రాణము బహు దుఃఖములో మునిగియున్నది;మీరు ఇక్కడ నిలిచి, నాతోకూడ మెలకువగా నుండుడని వారితో చెప్పి
కీర్తనల గ్రంథము 42:5, కీర్తనల గ్రంథము 42:11, కీర్తనల గ్రంథము 43:5, యోనా 4:9

38. and he said to them, 'My heart is so filled with sadness that I could die! Remain here and stay awake with me.'

39. కొంత దూరము వెళ్లి, సాగిలపడి నా తండ్రీ, సాధ్యమైతే ఈ గిన్నె నాయొద్దనుండి తొలగి పోనిమ్ము, అయినను నా యిష్టప్రకారము కాదు నీ చిత్తప్రకారమే కానిమ్మని ప్రార్థించెను.

39. Going on a little farther, he fell on his face, praying, 'My Father, if possible, let this cup pass from me! Yet- not what I want, but what you want!'

40. ఆయన మరల శిష్యులయొద్దకు వచ్చి, వారు నిద్రించుట చూచిఒక గడియయైనను నాతోకూడ మేల్కొనియుండలేరా?

40. He returned to the [talmidim] and found them sleeping. He said to Kefa, 'Were you so weak that you couldn't stay awake with me for even an hour?

41. మీరు శోధనలో ప్రవేశించకుండునట్లు మెలకువగా ఉండి ప్రార్థనచేయుడి; ఆత్మ సిద్ధమే గాని శరీరము బలహీన మని పేతురుతో చెప్పి

41. Stay awake, and pray that you will not be put to the test- the spirit indeed is eager, but human nature is weak.'

42. మరల రెండవమారు వెళ్లినా తండ్రీ, నేను దీనిని త్రాగితేనే గాని యిది నాయొద్దనుండి తొలగి పోవుట సాధ్యముకానియెడల, నీ చిత్తమే సిద్ధించు గాక అని ప్రార్థించి

42. A second time he went off and prayed. 'My Father, if this cup cannot pass away unless I drink it, let what you want be done.'

43. తిరిగి వచ్చి, వారు మరల నిద్రించుట చూచెను; ఏలయనగా వారి కన్నులు భారముగా ఉండెను.

43. Again he returned and found them sleeping, their eyes were so heavy.

44. ఆయన వారిని మరల విడిచి వెళ్లి, ఆ మాటలే చెప్పుచు మూడవ మారు ప్రార్థనచేసెను.

44. Leaving them again, he went off and prayed a third time, saying the same words.

45. అప్పుడాయన తన శిష్యులయొద్దకు వచ్చిఇక నిద్రపోయి అలసట తీర్చు కొనుడి; ఇదిగో ఆ గడియవచ్చి యున్నది; మనుష్యకుమారుడు పాపులచేతికి అప్పగింపబడుచున్నాడు;

45. Then he came to the [talmidim] and said, 'For now, go on sleeping, take your rest.... Look! The time has come for the Son of Man to be betrayed into the hands of sinners.

46. లెండి వెళ్లుదము; ఇదిగో నన్ను అప్పగించువాడు సమీపించి యున్నాడని వారితో చెప్పెను.

46. Get up! Let's go! Here comes my betrayer!'

47. ఆయన ఇంకను మాటలాడుచుండగా పండ్రెండు మందిలో ఒకడగు యూదా వచ్చెను. వానితోకూడ బహు జనసమూహము కత్తులు గుదియలు పట్టుకొని ప్రధాన యాజకులయొద్దనుండియు ప్రజల పెద్దలయొద్ద నుండియు వచ్చెను.

47. While Yeshua was still speaking, Y'hudah (one of the Twelve!) came, and with him a large crowd carrying swords and clubs, from the head [cohanim] and elders of the people.

48. ఆయనను అప్పగించువాడు నేనెవ రిని ముద్దుపెట్టుకొందునో ఆయనే యేసు; ఆయనను పట్టుకొనుడని వారికి గురుతు చెప్పి

48. The betrayer had arranged to give them a signal: 'The man I kiss is the one you want- grab him!'

49. వెంటనే యేసు నొద్దకు వచ్చిబోధకుడా, నీకు శుభమని చెప్పి ఆయనను ముద్దు పెట్టుకొనెను.

49. He went straight up to Yeshua, said, '[Shalom], Rabbi!' and kissed him.

50. యేసు చెలికాడా, నీవు చేయవచ్చి నది చేయుమని అతనితో చెప్పగా వారు దగ్గరకు వచ్చి ఆయనమీదపడి ఆయనను పట్టుకొనిరి.

50. Yeshua said to him, 'Friend, do what you came to do.' Then they moved forward, laid hold of Yeshua and arrested him.

51. ఇదిగో యేసుతో కూడ ఉన్నవారిలో ఒకడు చెయ్యి చాచి, కత్తి దూసి ప్రధానయాజకుని దాసుని కొట్టి, వాని చెవి తెగనరికెను.

51. At that, one of the men with Yeshua reached for his sword, drew it out and struck at the servant of the [cohen hagadol], cutting off his ear.

52. యేసు నీ కత్తి వరలో తిరిగి పెట్టుము; కత్తి పట్టుకొను వారందరు కత్తిచేతనే నశింతురు.
ఆదికాండము 9:6

52. Yeshua said to him, 'Put your sword back where it belongs, for everyone who uses the sword will die by the sword.

53. ఈ సమయమున నేను నా తండ్రిని వేడుకొనలేననియు, వేడుకొనినయెడల ఆయన పండ్రెండు సేనా వ్యూహములకంటె ఎక్కువ మంది దూతలను ఇప్పుడే నాకు పంపడనియు నీవనుకొను చున్నావా?

53. Don't you know that I can ask my Father, and he will instantly provide more than a dozen armies of angels to help me?

54. నేను వేడుకొనిన యెడల ఈలాగు జరుగ వలెనను లేఖనము ఏలాగు నెరవేరునని అతనితో చెప్పెను.

54. But if I did that, how could the passages in the [Tanakh] be fulfilled that say it has to happen this way?'

55. ఆ గడియలోనే యేసు జనసమూహములను చూచిబందిపోటు దొంగమీదికి వచ్చినట్టు కత్తులతోను గుదియలతోను నన్ను పట్టుకొనవచ్చితిరా? నేను అనుదినము దేవాలయములో కూర్చుండి బోధించుచున్నప్పుడు మీరు నన్ను పట్టుకొనలేదు.

55. Then Yeshua addressed the crowd: 'So you came out to take me with swords and clubs, the way you would the leader of a rebellion? Every day I sat in the Temple court, teaching; and you didn't seize me then.

56. అయితే ప్రవక్తల లేఖనములు నెరవేరునట్లు ఇదంతయు జరిగెనని చెప్పెను. అప్పుడు శిష్యులందరు ఆయనను విడిచి పారిపోయిరి.
జెకర్యా 13:7

56. But all this has happened so that what the prophets wrote may be fulfilled.' Then the [talmidim] all deserted him and ran away.

57. యేసును పట్టుకొనినవారు ప్రధానయాజకుడైన కయప యొద్దకు ఆయనను తీసికొనిపోగా, అక్కడ శాస్త్రులును పెద్దలును కూడియుండిరి.

57. Those who had seized Yeshua led him off to Kayafa the [cohen hagadol], where the [Torah]-teachers and elders were assembled.

58. పేతురు ప్రధానయాజకుని యింటి ముంగిటివరకు, ఆయనను దూరమునుండి వెంబడించి లోపలికి పోయిదీని అంత మేమవునో చూడవలెనని బంట్రౌతులతోకూడ కూర్చుండెను.

58. Kefa followed him at a distance as far as the courtyard of the [cohen hagadol]; then he went inside and sat down with the guards to see what the outcome would be.

59. ప్రధానయాజకులును, మహా సభవారందరును, యేసును చంపవలెనని ఆయనకు విరోధముగా అబద్ధసాక్ష్యము వెదకుచుండిరి కాని

59. The head [cohanim] and the whole [Sanhedrin] looked for some false evidence against Yeshua, so that they might put him to death.

60. అబద్ధసాక్షులనేకులు వచ్చినను సాక్ష్యమేమియు దొరకలేదు.

60. But they didn't find any, even though many liars came forward to give testimony. At last, however, two people came forward and said,

61. తుదకు ఇద్దరు మనుష్యులు వచ్చివీడు దేవాలయమును పడగొట్టి, మూడు దినములలో దానిని కట్ట గలనని చెప్పెననిరి.

61. 'This man said, 'I can tear down God's Temple and build it again in three days.''

62. ప్రధానయాజకుడు లేచినీవు ఉత్తర మేమియు చెప్పవా? వీరు నీమీద పలుకుచున్న సాక్ష్యమేమని అడుగగా యేసు ఊరకుండెను.

62. The [cohen hagadol] stood up and said, 'Have you nothing to say to the accusation these men are making?'

63. అందుకు ప్రధాన యాజకుడు ఆయనను చూచినీవు దేవుని కుమారుడవైన క్రీస్తువైతే ఆ మాట మాతో చెప్పుమని జీవముగల దేవుని తోడని నీకు ఆనబెట్టుచున్నాననెను. అందుకు యేసు– నీవన్నట్టే.
యెషయా 53:7

63. Yeshua remained silent. The [cohen hagadol] said to him, 'I put you under oath! By the living God, tell us if you are the [Mashiach], the Son of God!'

64. ఇది మొదలుకొని మనుష్యకుమారుడు సర్వ శక్తుని కుడిపార్శ్వమున కూర్చుండుటయు, ఆకాశ మేఘా రూఢుడై వచ్చుటయు మీరు చూతురని చెప్పగా
కీర్తనల గ్రంథము 110:1-2, దానియేలు 7:13

64. Yeshua said to him, 'The words are your own. But I tell you that one day you will see the Son of Man sitting at the right hand of [HaG'vurah] and coming on the clouds of heaven.'

65. ప్రధానయాజకుడు తన వస్త్రము చింపుకొని - వీడు దేవ దూషణ చేసెను; మనకిక సాక్షులతో పని ఏమి? ఇదిగో ఈ దూషణ మీరిప్పుడు విన్నారు;
లేవీయకాండము 24:16, సంఖ్యాకాండము 14:6, 2 సమూయేలు 13:19, ఎజ్రా 9:3, యోబు 1:20, యోబు 2:12, యిర్మియా 36:24

65. At this, the [cohen hagadol] tore his robes. 'Blasphemy!' he said. 'Why do we still need witnesses? You heard him blaspheme!

66. మీకేమి తోచుచున్నదని అడిగెను. అందుకు వారువీడు మరణమునకు పాత్రుడనిరి.
లేవీయకాండము 24:16

66. What is your verdict?' 'Guilty,' they answered. 'He deserves death!'

67. అప్పుడు వారు ఆయన ముఖముమీద ఉమ్మివేసి, ఆయనను గుద్దిరి;
యెషయా 50:6, యెషయా 53:5

67. Then they spit in his face and pounded him with their fists; and those who were beating him

68. కొందరు ఆయనను అర చేతులతో కొట్టిక్రీస్తూ, నిన్ను కొట్టినవాడెవడో ప్రవచింపు మనిరి.

68. said, 'Now, you 'Messiah,' 'prophesy' to us: who hit you that time?'

69. పేతురు వెలుపటి ముంగిట కూర్చుండియుండగా ఒక చిన్నది అతనియొద్దకు వచ్చినీవును గలిలయుడగు యేసుతో కూడ ఉంటివి గదా అనెను.

69. Kefa was sitting outside in the courtyard when a servant girl came up to him. 'You too were with Yeshua from the Galil,' she said.

70. అందుకతడు నేనుండలేదు; నీవు చెప్పుసంగతి నాకు తెలియదని అందరి యెదుట అనెను.

70. But he denied it in front of everyone- 'I don't know what you're talking about!'

71. అతడు నడవలోనికి వెళ్లిన తరువాత మరి యొక చిన్నది అతనిని చూచివీడును నజరేయుడగు యేసుతోకూడ ఉండెనని అక్కడి వారితో చెప్పగా

71. He went out onto the porch, and another girl saw him and said to the people there, 'This man was with Yeshua of Natzeret.'

72. అతడు ఒట్టుపెట్టుకొని నేనుండలేదు; ఆ మనుష్యుని నేనెరుగనని మరల చెప్పెను.

72. Again he denied it, swearing, 'I don't know the man!'

73. కొంతసేపైన తరువాత అక్కడ నిలిచియున్నవారు పేతురునొద్దకు వచ్చి నిజమే, నీవును వారిలో ఒకడవే; నీ పలుకు నిన్నుగూర్చి సాక్ష్య మిచ్చుచున్నదని అతనితో చెప్పిరి.

73. After a little while, the bystanders approached Kefa and said, 'You must be one of them- your accent gives you away.'

74. అందుకు అతడు ఆ మనుష్యుని నేనెరుగనని చెప్పి శపించుకొనుటకును ఒట్టుపెట్టుకొనుటకును మొదలు పెట్టెను. వెంటనే కోడి కూసెను

74. This time he began to invoke a curse on himself as he swore, 'I do not know the man!'- and immediately a rooster crowed.

75. కనుకకోడి కూయక మునుపు నీవు నన్నెరుగనని ముమ్మారు చెప్పెదవని యేసు తనతో అనిన మాట పేతురు జ్ఞాపకము తెచ్చుకొని వెలుపలికి పోయి సంతాప పడి యేడ్చెను.

75. Kefa remembered what Yeshua had said, 'Before the rooster crows, you will disown me three times'; and he went outside and cried bitterly.