1. ఘనతవహించిన థెయొఫిలా,

1. Seeing that many did take in hand to set in order a narration of the matters that have been fully assured among us,

2. ఆరంభమునుండి కన్నులార చూచి వాక్యసేవకులైనవారు మనకు అప్పగించిన ప్రకారము మనమధ్యను నెరవేరిన కార్యములనుగూర్చి వివరముగ వ్రాయుటకు అనేకులు పూనుకొన్నారు

2. as they did deliver to us, who from the beginning became eye-witnesses, and officers of the Word, --

3. గనుక నీకు ఉపదేశింపబడిన సంగతులు నిశ్చయముగా జరిగినవని నీవు తెలిసికొనుటకు వాటినన్నిటిని మొదటనుండి తరచి పరిష్కారముగా తెలిసికొనియున్న నేనును నీ పేరట

3. it seemed good also to me, having followed from the first after all things exactly, to write to thee in order, most noble Theophilus,

4. వాటినిగూర్చి వరుసగా రచించుట యుక్తమని యెంచితిని.

4. that thou mayest know the certainty of the things wherein thou wast instructed.

5. యూదయదేశపు రాజైన హేరోదు దినములలో అబీయా తరగతిలోనున్న జెకర్యా అను ఒక యాజకుడుండెను. అతని భార్య అహరోను కుమార్తెలలో ఒకతె; ఆమె పేరు ఎలీసబెతు.
1 దినవృత్తాంతములు 24:10

5. There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest, by name Zacharias, of the course of Abijah, and his wife of the daughters of Aaron, and her name Elisabeth;

6. వీరిద్దరు ప్రభువుయొక్క సకల మైన ఆజ్ఞలచొప్పునను న్యాయవిధుల చొప్పునను నిరపరాధులుగా నడుచుకొనుచు దేవుని దృష్టికి నీతిమంతులైయుండిరి.

6. and they were both righteous before God, going on in all the commands and righteousnesses of the Lord blameless,

7. ఎలీసబెతు గొడ్రాలైనందున వారికి పిల్లలు లేకపోయిరి; మరియు వారిద్దరు బహు కాలము గడచిన (వృద్ధులైరి. )

7. and they had no child, because that Elisabeth was barren, and both were advanced in their days.

8. జెకర్యా తన తరగతి క్రమముచొప్పున దేవునియెదుట యాజక ధర్మము జరిగించుచుండగా

8. And it came to pass, in his acting as priest, in the order of his course before God,

9. యాజక మర్యాద చొప్పున ప్రభువు ఆలయములోనికి వెళ్లి ధూపమువేయుటకు అతనికి వంతు వచ్చెను.
నిర్గమకాండము 30:7

9. according to the custom of the priesthood, his lot was to make perfume, having gone into the sanctuary of the Lord,

10. ధూప సమయమందు ప్రజల సమూహమంతయు వెలుపల ప్రార్థన చేయుచుండగా

10. and all the multitude of the people were praying without, at the hour of the perfume.

11. ప్రభువు దూత ధూపవేదిక కుడివైపున నిలిచి అతనికి కనబడగా

11. And there appeared to him a messenger of the Lord standing on the right side of the altar of the perfume,

12. జెకర్యా అతని చూచి, తొందరపడి భయపడిన వాడాయెను.

12. and Zacharias, having seen, was troubled, and fear fell on him;

13. అప్పుడా దూత అతనితోజెకర్యా భయపడకుము; నీ ప్రార్థన వినబడినది, నీ భార్యయైన ఎలీసబెతు నీకు కుమారుని కనును, అతనికి యోహాను అను పేరు పెట్టుదువు.

13. and the messenger said unto him, 'Fear not, Zacharias, for thy supplication was heard, and thy wife Elisabeth shall bear a son to thee, and thou shalt call his name John,

14. అతడు ప్రభువు దృష్టికి గొప్పవాడై, ద్రాక్షారసమైనను మద్యమైనను త్రాగక,

14. and there shall be joy to thee, and gladness, and many at his birth shall joy,

15. తన తల్లిగర్భమున పుట్టినది మొదలుకొని పరిశుద్ధాత్మతో నిండుకొనిన వాడై,
సంఖ్యాకాండము 6:3, న్యాయాధిపతులు 13:4

15. for he shall be great before the Lord, and wine and strong drink he may not drink, and of the Holy Spirit he shall be full, even from his mother's womb;

16. ఇశ్రాయేలీయులలో అనేకులను ప్రభువైన వారి దేవుని వైపునకు త్రిప్పును.

16. and many of the sons of Israel he shall turn to the Lord their God,

17. మరియు అతడు తండ్రుల హృదయములను పిల్లల తట్టునకును, అవిధేయులను నీతిమంతుల జ్ఞానము ననుసరించుటకును త్రిప్పి, ప్రభువు కొరకు ఆయత్తపడియున్న ప్రజలను సిద్ధ పరచుటకై ఏలీయాయొక్క ఆత్మయు శక్తియు గలవాడై ఆయనకు ముందుగా వెళ్లును గనుక నీకు సంతోషమును మహా ఆనందమును కలుగును; అతడు పుట్టినందున అనేకులు సంతోషింతురనెను.
మలాకీ 3:1, మలాకీ 4:5

17. and he shall go before Him, in the spirit and power of Elijah, to turn hearts of fathers unto children, and disobedient ones to the wisdom of righteous ones, to make ready for the Lord, a people prepared.'

18. జెకర్యాయిది నాకేలాగు తెలియును? నేను ముసలివాడను, నాభార్యయు బహుకాలము గడచినదని ఆ దూతతో చెప్పగా
ఆదికాండము 18:11

18. And Zacharias said unto the messenger, 'Whereby shall I know this? for I am aged, and my wife is advanced in her days?'

19. దూత నేను దేవుని సముఖమందు నిలుచు గబ్రియేలును; నీతో మాటలాడుట కును ఈ సువర్తమానము నీకు తెలుపుటకును పంపబడితిని.
దానియేలు 8:16, దానియేలు 9:21

19. And the messenger answering said to him, 'I am Gabriel, who have been standing near before God, and I was sent to speak unto thee, and to proclaim these good news to thee,

20. మరియు నా మాటలు వాటికాలమందు నెరవేరును; నీవు వాటిని నమ్మలేదు గనుక ఈ సంగతులు జరుగు దినము వరకు నీవు మాటలాడక మౌనివైయుందువని అతనితో చెప్పెను.

20. and lo, thou shalt be silent, and not able to speak, till the day that these things shall come to pass, because thou didst not believe my words, that shall be fulfilled in their season.'

21. ప్రజలు జెకర్యాకొరకు కనిపెట్టుచుండి, ఆలయమునందు అతడు ఆలస్యము చేసినందుకు ఆశ్చర్యపడిరి.

21. And the people were waiting for Zacharias, and wondering at his tarrying in the sanctuary,

22. అతడు వెలుపలికి వచ్చినప్పుడు వారితో మాటలాడలేక పోయినందున, ఆలయమునందు అతనికి దర్శనము కలిగినదని వారు గ్రహించిరి; అప్పుడతడు వారికి సంజ్ఞలు చేయుచు, మూగవాడై యుండెను.

22. and having come out, he was not able to speak to them, and they perceived that a vision he had seen in the sanctuary, and he was beckoning to them, and did remain dumb.

23. అతడు సేవచేయు దినములు సంపూర్ణమైనప్పుడు తన యింటికి వెళ్లెను.

23. And it came to pass, when the days of his service were fulfilled, he went away to his house,

24. ఆ దినములైన పిమ్మట అతని భార్య ఎలీసబెతు గర్భవతియై మనుష్యులలో నాకుండిన అవమానమును తీసి వేయుటకు

24. and after those days, his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying --

25. నన్ను కటాక్షించిన దినములలో ప్రభువు ఈలాగున చేసెననుకొని, అయిదు నెలలు ఇతరుల కంట బడకుండెను.
ఆదికాండము 30:23

25. 'Thus hath the Lord done to me, in days in which He looked upon [me], to take away my reproach among men.'

26. ఆరవ నెలలో గబ్రియేలను దేవదూత గలిలయలోని నజరేతను ఊరిలో

26. And in the sixth month was the messenger Gabriel sent by God, to a city of Galilee, the name of which [is] Nazareth,

27. దావీదు వంశస్థుడైన యోసేపను ఒక పురుషునికి ప్రధానము చేయబడిన కన్యకయొద్దకు దేవుని చేత పంపబడెను. ఆ కన్యక పేరు మరియ.

27. to a virgin, betrothed to a man, whose name [is] Joseph, of the house of David, and the name of the virgin [is] Mary.

28. ఆ దూత లోపలికి వచ్చి ఆమెను చూచిదయాప్రాప్తురాలా నీకు శుభము; ప్రభువు నీకు తోడైయున్నాడని చెప్పెను.

28. And the messenger having come in unto her, said, 'Hail, favoured one, the Lord [is] with thee; blessed [art] thou among women;'

29. ఆమె ఆ మాటకు బహుగా తొందరపడి ఈ శుభవచనమేమిటో అని ఆలోచించుకొనుచుండగా

29. and she, having seen, was troubled at his word, and was reasoning of what kind this salutation may be.

30. దూత మరియా, భయపడకుము; దేవునివలన నీవు కృపపొందితివి.

30. And the messenger said to her, 'Fear not, Mary, for thou hast found favour with God;

31. ఇదిగో నీవు గర్భము ధరించి కుమారుని కని ఆయనకు యేసు అను పేరు పెట్టుదువు;
ఆదికాండము 16:11, న్యాయాధిపతులు 13:3, యెషయా 7:14

31. and lo, thou shalt conceive in the womb, and shalt bring forth a son, and call his name Jesus;

32. ఆయన గొప్పవాడై సర్వోన్నతుని కుమారుడనబడును; ప్రభువైన దేవుడు ఆయన తండ్రియైన దావీదు సింహాసనమును ఆయనకిచ్చును.
2 సమూయేలు 7:12-13, 2 సమూయేలు 7:16, కీర్తనల గ్రంథము 132:11, యెషయా 9:7

32. he shall be great, and Son of the Highest he shall be called, and the Lord God shall give him the throne of David his father,

33. ఆయన యాకోబు వంశస్థులను యుగయుగములు ఏలును; ఆయన రాజ్యము అంతములేనిదై యుండునని ఆమెతో చెప్పెను.
మీకా 4:7, 2 సమూయేలు 7:12-13, 2 సమూయేలు 7:16

33. and he shall reign over the house of Jacob to the ages; and of his reign there shall be no end.'

34. అందుకు మరియ నేను పురుషుని ఎరుగనిదాననే; యిదేలాగు జరుగునని దూతతో అనగా

34. And Mary said unto the messenger, 'How shall this be, seeing a husband I do not know?'

35. దూత పరిశుద్ధాత్మ నీమీదికి వచ్చును; సర్వోన్నతుని శక్తి నిన్ను కమ్ముకొనును గనుక పుట్టబోవు శిశువు పరిశుద్ధుడై దేవుని కుమారుడనబడును.
కీర్తనల గ్రంథము 89:19

35. And the messenger answering said to her, 'The Holy Spirit shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee, therefore also the holy-begotten thing shall be called Son of God;

36. మరియు నీ బంధువురాలు ఎలీసబెతుకూడ తన వృద్ధాప్యమందు ఒక కుమారుని గర్భము ధరించియున్నది; గొడ్రాలనబడిన ఆమెకు ఇది ఆరవమాసము;

36. and lo, Elisabeth, thy kinswoman, she also hath conceived a son in her old age, and this is the sixth month to her who was called barren;

37. దేవుడు చెప్పిన యేమాటయైనను నిరర్థకము కానేరదని ఆమెతో చెప్పెను.
ఆదికాండము 18:14

37. because nothing shall be impossible with God.'

38. అందుకు మరియ ఇదిగో ప్రభువు దాసురాలను; నీ మాట చొప్పున నాకు జరుగును గాక అనెను. అంతట దూత ఆమెయొద్ద నుండి వెళ్లెను.

38. And Mary said, 'Lo, the maid-servant of the Lord; let it be to me according to thy saying,' and the messenger went away from her.

39. ఆ దినములయందు మరియ లేచి యూదా ప్రదేశములోని కొండ సీమలోనున్న ఒక ఊరికి త్వరగా వెళ్లి

39. And Mary having arisen in those days, went to the hill-country, with haste, to a city of Judea,

40. జెకర్యా యింటిలో ప్రవేశించి, ఎలీసబెతుకు వందనము చేసెను.

40. and entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.

41. ఎలీసబెతు మరియయొక్క వందనవచనము వినగానే, ఆమె గర్భములో శిశువు గంతులు వేసెను. అంతట ఎలీసబెతు పరిశుద్ధాత్మతో నిండుకొనినదై బిగ్గరగా ఇట్లనెను
ఆదికాండము 25:22

41. And it came to pass, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe did leap in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Spirit,

42. స్త్రీలలో నీవు ఆశీర్వదింపబడినదానవు నీ గర్భఫలమును ఆశీర్వదింపబడును
ద్వితీయోపదేశకాండము 28:4, న్యాయాధిపతులు 5:24

42. and spake out with a loud voice, and said, 'Blessed [art] thou among women, and blessed [is] the fruit of thy womb;

43. నా ప్రభువు తల్లి నా యొద్దకు వచ్చుట నాకేలాగు ప్రాప్తించెను?

43. and whence [is] this to me, that the mother of my Lord might come unto me?

44. ఇదిగో నీ శుభవచనము నా చెవినిపడగానే నా గర్భములోని శిశువు ఆనందముతో గంతులు వేసెను.

44. for, lo, when the voice of thy salutation came to my ears, leap in gladness did the babe in my womb;

45. ప్రభువు ఆమెకు తెలియజేయించిన మాటలు సిద్ధించును గనుక నమ్మిన ఆమె ధన్యురాలనెను.

45. and happy [is] she who did believe, for there shall be a completion to the things spoken to her from the Lord.'

46. అప్పుడు మరియ యిట్లనెను నా ప్రాణము ప్రభువును ఘనపరచుచున్నది.
1 సమూయేలు 2:1, కీర్తనల గ్రంథము 113:7-8

46. And Mary said, 'My soul doth magnify the Lord,

47. ఆయన తన దాసురాలి దీనస్థితిని కటాక్షించెను
1 సమూయేలు 2:1

47. And my spirit was glad on God my Saviour,

48. నా ఆత్మ నా రక్షకుడైన దేవునియందు ఆనందించెను.
1 సమూయేలు 1:11

48. Because He looked on the lowliness of His maid-servant, For, lo, henceforth call me happy shall all the generations,

49. సర్వశక్తిమంతుడు నాకు గొప్పకార్యములు చేసెను గనుక ఇది మొదలుకొని అన్నితరములవారును నన్ను ధన్యురాలని యందురు. ఆయన నామము పరిశుద్ధము.
కీర్తనల గ్రంథము 111:9

49. For He who is mighty did to me great things, And holy [is] His name,

50. ఆయనకు భయపడువారిమీద ఆయన కనికరము తరతరములకుండును.
కీర్తనల గ్రంథము 103:17

50. And His kindness [is] to generations of generations, To those fearing Him,

51. ఆయన తన బాహువుతో పరాక్రమము చూపెను వారి హృదయముల ఆలోచన విషయమై గర్విష్ఠులను చెదరగొట్టెను.
2 సమూయేలు 22:28, కీర్తనల గ్రంథము 89:10

51. He did powerfully with His arm, He scattered abroad the proud in the thought of their heart,

52. సింహాసనములనుండి బలవంతులను పడద్రోసి దీనుల నెక్కించెను
1 సమూయేలు 2:7, యోబు 5:11, యోబు 12:19

52. He brought down the mighty from thrones, And He exalted the lowly,

53. ఆకలిగొనినవారిని మంచి పదార్థములతో సంతృప్తి పరచి ధనవంతులను వట్టిచేతులతో పంపివేసెను.
1 సమూయేలు 2:5, కీర్తనల గ్రంథము 107:9

53. The hungry He did fill with good, And the rich He sent away empty,

54. అబ్రాహామునకును అతని సంతానమునకును యుగాంతమువరకు తన కనికరము చూపి జ్ఞాపకము చేసికొందునని మనపితరులతో సెలవిచ్చినట్టు
కీర్తనల గ్రంథము 98:3, యెషయా 41:8-9

54. He received again Israel His servant, To remember kindness,

55. ఆయన తన సేవకుడైన ఇశ్రాయేలునకు సహాయము చేసెను.
ఆదికాండము 17:7, ఆదికాండము 22:17, మీకా 7:20

55. As He spake unto our fathers, To Abraham and to his seed -- to the age.'

56. అంతట మరియ, యించుమించు మూడు నెలలు ఆమెతోకూడ ఉండి, పిమ్మట తన యింటికి తిరిగి వెళ్లెను.

56. And Mary remained with her about three months, and turned back to her house.

57. ప్రసవకాలము వచ్చినప్పుడు ఎలీసబెతు కుమారుని కనెను.

57. And to Elisabeth was the time fulfilled for her bringing forth, and she bare a son,

58. అప్పుడు ప్రభువు ఆమెమీద మహాకనికరముంచెనని ఆమె పొరుగువారును బంధువులును విని ఆమెతో కూడ సంతోషించిరి.

58. and the neighbours and her kindred heard that the Lord was making His kindness great with her, and they were rejoicing with her.

59. ఎనిమిదవ దినమున వారు ఆ శిశువుకు సున్నతి చేయవచ్చి, తండ్రి పేరునుబట్టి జెకర్యా అను పేరు వానికి పెట్టబోవుచుండగా
ఆదికాండము 17:12, లేవీయకాండము 12:3

59. And it came to pass, on the eighth day, they came to circumcise the child, and they were calling him by the name of his father, Zacharias,

60. తల్లి ఆలాగు వద్దు; వానికి యోహానను పేరు పెట్టవలెనని చెప్పెను.

60. and his mother answering said, 'No, but he shall be called John.'

61. అందుకు వారు నీ బంధువులలో ఆ పేరు గలవాడెవడును లేడే అని ఆమెతో చెప్పి

61. And they said unto her -- 'There is none among thy kindred who is called by this name,'

62. వానికి ఏ పేరు పెట్టగోరుచున్నావని వాని తండ్రికి సంజ్ఞలుచేసి అడిగిరి.

62. and they were making signs to his father, what he would wish him to be called,

63. అతడు వ్రాతపలక తెమ్మని వాని పేరు యోహానని వ్రాసెను; అందుకు వారందరు ఆశ్చర్యపడిరి.

63. and having asked for a tablet, he wrote, saying, 'John is his name;' and they did all wonder;

64. వెంటనే అతని నోరు తెరవబడి, నాలుక సడలి, అతడు దేవుని స్తుతించుచు మాటలాడసాగెను.

64. and his mouth was opened presently, and his tongue, and he was speaking, praising God.

65. అందునుబట్టి వారి చుట్టుపట్ల కాపురమున్న వారికందరికిని భయము కలిగెను. ఆ సంగతులన్నియు యూదయ కొండసీమలయందంతట ప్రచురమాయెను.

65. And fear came upon all those dwelling around them, and in all the hill-country of Judea were all these sayings spoken of,

66. ప్రభువు హస్తము అతనికి తోడైయుండెను గనుక ఆ సంగతులను గూర్చి వినినవారందరును ఈ బిడ్డ యేలాటివాడగునో అని వాటిని మనస్సులో ఉంచుకొనిరి.

66. and all who heard did lay them up in their hearts, saying, 'What then shall this child be?' and the hand of the Lord was with him.

67. మరియు అతని తండ్రి జెకర్యా పరిశుద్ధాత్మపూర్ణుడై యిట్లు ప్రవచించెను

67. And Zacharias his father was filled with the Holy Spirit, and did prophesy, saying,

68. ప్రభువైన ఇశ్రాయేలు దేవుడు స్తుతింపబడునుగాక
కీర్తనల గ్రంథము 41:13, కీర్తనల గ్రంథము 72:18, కీర్తనల గ్రంథము 106:48, కీర్తనల గ్రంథము 111:9

68. 'Blessed [is] the Lord, the God of Israel, Because He did look upon, And wrought redemption for His people,

69. ఆయన తన ప్రజలకు దర్శనమిచ్చి, వారికి విమోచన కలుగజేసెను
1 సమూయేలు 2:10, కీర్తనల గ్రంథము 18:2, కీర్తనల గ్రంథము 132:17, యిర్మియా 30:9

69. And did raise an horn of salvation to us, In the house of David His servant,

70. తన సేవకుడైన దావీదు వంశమునందు మనకొరకు రక్షణశృంగమును, అనగా

70. As He spake by the mouth of His holy prophets, Which have been from the age;

71. మన శత్రువులనుండియు మనలను ద్వేషించు వారందరి చేతినుండియు తప్పించి రక్షణ కలుగజేసెను.
కీర్తనల గ్రంథము 106:10

71. Salvation from our enemies, And out of the hand of all hating us,

72. దీనినిగూర్చి ఆయన ఆదినుండి తన పరిశుద్ధప్రవక్తల నోట పలికించెను.
ఆదికాండము 22:16-17, లేవీయకాండము 26:42, కీర్తనల గ్రంథము 105:8-9, కీర్తనల గ్రంథము 106:45-46, ఆదికాండము 17:7

72. To do kindness with our fathers, And to be mindful of His holy covenant,

73. ఆయన మన పితరులను కరుణించుటకును తన పరిశుద్ధ నిబంధనను, అనగా మన తండ్రియైన
ఆదికాండము 17:7

73. An oath that He sware to Abraham our father,

74. అబ్రాహాముతో తాను చేసిన ప్రమాణమును జ్ఞాపకము చేసికొనుటకును

74. To give to us, without fear, Out of the hand of our enemies having been delivered,

75. మనము శత్రువుల చేతినుండి విడిపింపబడి, మన జీవిత కాలమంతయు నిర్భయులమై, ఆయన సన్నిధిని

75. To serve Him, in holiness and righteousness Before Him, all the days of our life.

76. పరిశుద్ధముగాను నీతిగాను ఆయనను సేవింపను అనుగ్రహించుటకును ఈ రక్షణ కలుగజేసెను.
యెషయా 40:3, మలాకీ 3:1

76. And thou, child, Prophet of the Highest Shalt thou be called; For thou shalt go before the face of the Lord, To prepare His ways.

77. మరియు ఓ శిశువా, నీవు సర్వోన్నతుని ప్రవక్తవనబడుదువు మన దేవుని మహా వాత్సల్యమునుబట్టి వారి పాపములను క్షమించుటవలన

77. To give knowledge of salvation to His people In remission of their sins,

78. తన ప్రజలకు రక్షణజ్ఞానము ఆయన అనుగ్రహించునట్లు ఆయన మార్గములను సిద్ధపరచుటకై నీవు ప్రభువునకు ముందుగా నడుతువు.
యెషయా 9:2, యెషయా 58:8, యెషయా 60:1-2, మలాకీ 4:2

78. Through the tender mercies of our God, In which the rising from on high did look upon us,

79. మన పాదములను సమాధాన మార్గములోనికి నడిపించునట్లు చీకటిలోను మరణచ్ఛాయలోను కూర్చుండువారికి వెలుగిచ్చుటకై ఆ మహా వాత్సల్యమునుబట్టి పైనుండి ఆయన మనకు అరుణోదయ దర్శనమనుగ్రహించెను.
యెషయా 9:2, యెషయా 58:8, యెషయా 60:1-2, మలాకీ 4:2

79. To give light to those sitting in darkness and death-shade, To guide our feet to a way of peace.'

80. శిశువు ఎదిగి, ఆత్మయందు బలము పొంది, ఇశ్రాయేలు నకు ప్రత్యక్షమగు దినమువరకు అరణ్యములో నుండెను.

80. And the child grew, and was strengthened in spirit, and he was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.