1. అంతలో ఒకనినొకడు త్రొక్కుకొనునట్లు వేల కొలది జనులు కూడినప్పుడు ఆయన తన శిష్యులతో మొదట ఇట్లని చెప్పసాగెను పరిసయ్యుల వేషధారణ అను పులిసిన పిండినిగూర్చి జాగ్రత్తపడుడి.

1. At which time [fig., Meanwhile], when the countless thousands of the crowd had been gathered together, so as to be trampling on one another, He began to be saying to His disciples first [of all], 'You* yourselves be watching out for the leaven [or, yeast] of the Pharisees, which is hypocrisy [or, insincerity].

2. మరుగైన దేదియు బయలుపరచబడకపోదు; రహస్యమైనదేదియు తెలియబడకపోదు.

2. 'But nothing has been concealed which will not be revealed, and hidden which will not made known.

3. అందుచేత మీరు చీకటిలో మాటలాడుకొనునవి వెలుగులో వినబడును, మీరు గదులయందు చెవిలో చెప్పుకొనునది మిద్దెలమీద చాటింపబడును.

3. Because whatever you* said in the darkness will be heard in the light, and what you* spoke to the ear in private rooms will be proclaimed on the housetops.

4. నా స్నేహితులైన మీతో నేను చెప్పునదేమనగా దేహమును చంపిన తరువాత మరేమియు చేయనేరని వారికి భయపడకుడి.

4. Now I say to you*, My friends, do not be afraid of the ones killing the body, and after these [things] are not having anything further to do.

5. ఎవనికి మీరు భయపడవలెనో మీకు తెలియజేయుదును; చంపిన తరువాత నరకములో పడద్రోయ శక్తిగలవానికి భయపడుడి, ఆయనకే భయపడుడని మీతో చెప్పుచున్నాను.

5. But I will show to you* whom you* should fear: fear the [One, who] after [having] killed is having authority to cast into hell [Gr., gehenna]. Yes, I say to you*, fear this [One]!

6. అయిదు పిచ్చుకలు రెండు కాసులకు అమ్మబడును గదా; అయినను వాటిలో ఒకటైనను దేవునియెదుట మరువబడదు.

6. 'Five sparrows are sold [for] two assars [about 1/32 of an ounce or 0.44 grams of silver], are they not? And not one of them has been forgotten before God.

7. మీ తలవెండ్రుకలన్నియు లెక్కింపబడియున్నవి. భయపడకుడి; మీరు అనేకమైన పిచ్చుకలకంటె శ్రేష్ఠులు కారా?

7. _But_ even the hairs of your* head have all been numbered. Therefore, stop fearing. You* are worth more than many sparrows!

8. మరియు నేను మీతో చెప్పునదేమనగా, నన్ను మనుష్యులయెదుట ఒప్పుకొనువాడెవడో, మనుష్యకుమారుడు దేవుని దూతల యెదుట వానిని ఒప్పుకొనును.

8. Now I say to you*, all who shall confess Me before the people, the Son of Humanity also will confess with him before the angels of God.

9. మనుష్యులయెదుట నన్ను ఎరుగనను వానిని, నేనును ఎరుగనని దేవుని దూతలయెదుట చెప్పుదును.

9. 'But the one having denied [or, disowned] Me before the people will be denied before the angels of God.

10. మనుష్యకుమారునిమీద వ్యతిరేకముగా ఒక మాట పలుకువానికి పాపక్షమాపణ కలుగునుగాని, పరిశుద్ధాత్మను దూషించువానికి క్షమాపణ లేదు.

10. And all who will speak a word against the Son of Humanity, it will be forgiven to him; but to the one having spoken against [or, having blasphemed] the Holy Spirit, it will not be forgiven.

11. వారు సమాజమందిరముల పెద్దలయొద్దకును అధిపతులయొద్దకును అధికారులయొద్దకును మిమ్మును తీసికొనిపోవునప్పుడు మీరు ఏలాగు ఏమి ఉత్తరమిచ్చెదమా, యేమి మాటలాడుదుమా అని చింతింపకుడి,

11. Now when they shall be bringing you* before the synagogues and the rulers and the authorities, stop being anxious how or what you* are to speak in your* defense, or what you* should say.

12. మీరేమి చెప్పవలసినదియు పరిశుద్ధాత్మ ఆ గడియలోనే మీకు నేర్పుననెను.

12. For the Holy Spirit will teach you* in that very hour what it is necessary to say.'

13. ఆ జనసమూహములో ఒకడుబోధకుడా, పిత్రార్జితములో నాకు పాలుపంచిపెట్టవలెనని నా సహోదరునితో చెప్పుమని ఆయననడుగగా

13. Then someone from the crowd said to Him, 'Teacher, tell my brother to divide the inheritance with me.'

14. ఆయన ఓయీ, మీమీద తీర్పరినిగానైనను పంచిపెట్టువానిగానైనను నన్నెవడు నియమించెనని అతనితో చెప్పెను.
నిర్గమకాండము 2:14

14. But He said to him, 'Man, who appointed Me a judge or a divider [or, an arbitrator] over you*?'

15. మరియు ఆయన వారితోమీరు ఏవిధమైన లోభమునకు ఎడమియ్యక జాగ్రత్తపడుడి; ఒకని కలిమి విస్తరించుట వాని జీవమునకు మూలముకాదనెను.

15. Then He said to them, 'Be watching out for and be guarding yourselves against covetous desire [or, greed], because not in the abounding of his possessions is his life [fig., a person's life does not consist of the abundance of his possessions].'

16. మరియు ఆయన వారితో ఈ ఉపమానము చెప్పెను ఒక ధనవంతుని భూమి సమృద్ధిగా పండెను.

16. So He spoke an allegory to them, saying, 'The field of a certain rich man brought forth well [fig., produced a bountiful harvest].

17. అప్పుడతడునా పంట సమకూర్చుకొనుటకు నాకు స్థలము చాలదు గనుక నేనేమి చేతునని తనలో తానాలోచించుకొని నేనీలాగు చేతును;

17. And he was pondering within himself, saying, 'What shall I do, because I do not have where I will gather [fig., room to store] my harvest?'

18. నా కొట్లు విప్పి, వాటికంటె గొప్పవాటిని కట్టించి, అందులో నా ధాన్యమంతటిని, నా ఆస్తిని సమకూర్చుకొని

18. And he said, 'This I will do: I will tear down my barns, and I will build larger ones, and there I will gather together [fig., store] all my crops and my goods.

19. నా ప్రాణముతోప్రాణమా, అనేక సంవత్సరములకు, విస్తారమైన ఆస్తి నీకు సమకూర్చబడియున్నది; సుఖించుము, తినుము, త్రాగుము, సంతోషించుమని చెప్పుకొందునను కొనెను.

19. And I will say to my soul, 'Soul, you have many goods laid up for many years, be resting [or, be taking it easy], eat, drink, [and] be celebrating!''

20. అయితే దేవుడు వెఱ్ఱివాడా, యీ రాత్రి నీ ప్రాణము నడుగుచున్నారు; నీవు సిద్ధపరచినవి ఎవనివగునని ఆతనితో చెప్పెను.

20. 'But God said to him, 'Fool! This night they are demanding your soul from you. Now what you prepared, to whom will it be [fig., belong]?'

21. దేవుని యెడల ధనవంతుడు కాక తనకొరకే సమకూర్చుకొనువాడు ఆలాగుననే యుండునని చెప్పెను.

21. In the same way [is] the one storing up [earthly riches] for himself and [who] is not rich toward God.'

22. అంతట ఆయన తన శిష్యులతో ఇట్లనెను–ఈ హేతువుచేత మీరు – ఏమి తిందుమో, అని మీ ప్రాణమును గూర్చియైనను, ఏమి ధరించుకొందుమో, అని మీ దేహమునుగూర్చియైనను చింతింపకుడి.

22. Then He said to His disciples, 'For this reason I say to you*, stop being anxious [about] your* life, what you* shall eat, and [about] the body, what you* shall wear.

23. ఆహారముకంటె ప్రాణమును వస్త్రముకంటె దేహమును గొప్పవి కావా?

23. The life is more [than] nourishment, and the body [is more than] clothing.

24. కాకుల సంగతి విచారించి చూడుడి. అవి విత్తవు, కోయవు, వాటికి గరిసెలేదు, కొట్టులేదు; అయినను దేవుడు వాటిని పోషించుచున్నాడు; మీరు పక్షులకంటె ఎంతో శ్రేష్ఠులు.
కీర్తనల గ్రంథము 147:9

24. Be considering the ravens, for they do not sow nor reap, to which there is no [fig., which do not have] storeroom nor barn, and God provides for them. How much more valuable you* are than the birds!

25. మరియు మీలో ఎవడు చింతిచుటవలన తన యెత్తును మూరెడెక్కువ చేసికొనగలడు?

25. But which of you* [by] being anxious is able to add one cubit [about 18 inches or 45 centimeters] to his height?

26. కాబట్టి అన్నిటికంటె తక్కువైనవి మీచేత కాకపోతే తక్కిన వాటిని గూర్చి మీరు చింతింపనేల? పువ్వులేలాగు ఎదుగుచున్నవో ఆలోచించుడి.
నిర్గమకాండము 3:15

26. So if you* are not able [to do] a very little [thing], why are you* anxious [about] the rest?

27. అవి కష్టపడవు, వడుకవు; అయినను తన సమస్తవైభవముతో కూడిన సొలొమోను సయితము వీటిలో ఒకదానివలెనైన అలంకరింపబడలేదని మీతో చెప్పుచున్నాను.
1 రాజులు 10:4-7, 2 దినవృత్తాంతములు 9:3-6

27. 'Consider the lilies, how do they grow? They do not labor nor do they spin. But I say to you*, not even Solomon in all his glory was arrayed like one of these.

28. నేడు పొలములో ఉండి, రేపు పొయిలోవేయబడు అడవి గడ్డిని దేవుడీలాగు అలంకరించినయెడల, అల్ప విశ్వాసులారా, మీకు మరి ఎంతో నిశ్చయముగా వస్త్రములనిచ్చును.

28. But if God clothes in such a manner the grass in the field, being [here] today and tomorrow is thrown into a furnace, how much more [will He clothe] you*, [O you*] of little faith?

29. ఏమి తిందుమో, యేమి త్రాగుదుమో, అని విచారింపకుడి, అనుమానము కలిగియుండకుడి.

29. And_you*_, stop seeking what you* shall eat or what you* shall drink, and stop being upset.

30. ఈ లోకపు జనులు వీటినన్నిటిని వెదకుదురు; ఇవి మీకు కావలసియున్నవని మీ తండ్రికి తెలియును.

30. 'For all these [things] the nations of the world seek after, but your* Father knows that you* have need of these [things].

31. మీరైతే ఆయన రాజ్యమును వెదకుడి, దానితో కూడ ఇవి మీ కనుగ్రహింపబడును.

31. Nevertheless, be seeking the kingdom of God, and all these [things] will be added to you*.

32. చిన్న మందా భయపడకుడి, మీకు రాజ్యము అనుగ్రహించుటకు మీ తండ్రికి ఇష్టమైయున్నది

32. Stop being afraid, little flock, because your* Father was delighted to give to you* the kingdom.

33. మీకు కలిగినవాటిని అమ్మి ధర్మము చేయుడి, పాతగిలని సంచులను పరలోకమందు అక్షయమైన ధనమును సంపాదించుకొనుడి; అక్కడికి దొంగరాడు, చిమ్మెటకొట్టదు

33. 'Sell your* possessions and give charitable gifts. Make for yourselves money bags [which] are not wearing out, an inexhaustible treasure in the heavens, where a thief does not come near nor does a moth destroy.

34. మీ ధనమెక్కడ ఉండునో అక్కడనే మీ హృదయము ఉండును.

34. For where your* treasure is, there your* heart [fig., inner desire] will be also.

35. మీ నడుములు కట్టుకొనియుండుడి, మీ దీపములు వెలుగుచుండనియ్యుడి.
నిర్గమకాండము 12:11, 1 రాజులు 18:46, 2 రాజులు 4:29, 2 రాజులు 9:1, యోబు 38:3, యోబు 40:7, సామెతలు 31:17, యిర్మియా 1:17

35. Let your* waist be wrapped around [with a belt] [fig., Prepare yourselves], and [keep] the lamps burning.

36. తమ ప్రభువు పెండ్లివిందునుండి వచ్చి తట్టగానే అతనికి తలుపుతీయుటకు అతడెప్పుడు వచ్చునో అని అతనికొరకు ఎదురుచూచు మనుష్యులవలె ఉండుడి.

36. And you* [are to be] like people waiting for their lord, when he returns from the wedding feasts, so that having come and knocked, immediately they shall open to him.

37. ప్రభువు వచ్చి యే దాసులు మెలకువగా ఉండుట కనుగొనునో ఆ దాసులు ధన్యులు; అతడు నడుము కట్టుకొని వారిని భోజన పంక్తిని కూర్చుండబెట్టి, తానే వచ్చి వారికి ఉపచారము చేయునని మీతో నిశ్చయముగా చెప్పుచున్నాను.

37. Happy [are] those slaves, whom the lord having come will find keeping watch. Positively, I say to you*, he will wrap [a belt] around himself and have them recline [to eat], and having come alongside, he will serve them.

38. మరియు అతడు రెండవ జామున వచ్చినను మూడవ జామున వచ్చినను (ఏ దాసులు) మెలకువగా ఉండుట కనుగొనునో ఆ దాసులు ధన్యులు.

38. And if he comes in the second watch [i.e. between 9:00 p.m. and midnight], [or] he even comes in the third watch [i.e. between midnight and 3:00 a.m.], and he finds [them] so, happy are those slaves.

39. దొంగయే గడియను వచ్చునో యింటి యజమానునికి తెలిసినయెడల అతడు మెలకువగా ఉండి, తన యింటికి కన్నము వేయనియ్యడని తెలిసికొనుడి.

39. But know this, that if the master of the house had known what hour the thief [was] coming, he would have kept watch and would not have allowed [the walls of] his house to be dug through.

40. మీరు అనుకొనని గడియలో మనుష్యకుమారుడు వచ్చును గనుక మీరును సిద్ధముగా ఉండుడని చెప్పెను.

40. Therefore,_you*_ also become ready, because the Son of Humanity is coming at the hour you* do not think [fig., expect].'

41. అప్పుడు పేతురు ప్రభువా, యీ ఉపమానము మాతోనే చెప్పుచున్నావా అందరితోను చెప్పుచున్నావా? అని ఆయన నడుగగా

41. Now Peter said to Him, 'Lord, do You speak this allegory to us, or also to all?'

42. ప్రభువు ఇట్లనెను తగిన కాలమున ప్రతివానికి ఆహారము పెట్టుటకు, యజమానుడు తన యింటివారిమీద నియమించునట్టి నమ్మకమైన బుద్ధిగల గృహనిర్వాహకుడెవడు?

42. Then the Lord said, 'Who then is the faithful and wise steward, whom the lord will put in charge over his household servants to give [them their] food allowance at [the right] time?

43. ఎవని ప్రభువు వచ్చి, వాడు ఆలాగు చేయుచుండుట కనుగొనునో ఆ దాసుడు ధన్యుడు.

43. Happy [is] that slave, whom his lord having come, will find so doing.

44. అతడు తనకు కలిగినదాని యంతటిమీద వాని ఉంచునని మీతో నిజముగా చెప్పుచున్నాను.

44. Truly I say to you*, he will put him in charge over all his possessions.

45. అయితే ఆ దాసుడు నా యజమానుడు వచ్చుట కాలస్యము చేయుచున్నాడని తన మనస్సులో అనుకొని, దాసులను దాసీలనుకొట్టి, తిని త్రాగిమత్తుగా ఉండసాగితే

45. But if that slave says in his heart, 'My lord is delaying to be coming,' and he begins to be beating the slave-boys and the slave-girls and to be eating and to be drinking and to be getting drunk,

46. వాడు కనిపెట్టని దినములోను ఎరుగని గడియలోను ఆ దాసుని యజమానుడు వచ్చి వాని నరికించి, అపనమ్మకస్థులతో వానికి పాలు నియమించును.

46. the lord of that slave will come in a day in which he does not expect [him], and in an hour which he does not know, and he will cut him in two [fig., punish him severely], and he will appoint his portion with the unbelievers.

47. తన యజమానుని చిత్తమెరిగి యుండియు సిద్ధపడక, అతని చిత్తముచొప్పున జరిగింపక ఉండు దాసునికి అనేకమైన దెబ్బలు తగులును.

47. 'So that slave, the one having known his lord's will and not having prepared nor having done according to his will, will be repeatedly beaten with many [lashes].

48. అయితే తెలియక దెబ్బలకు తగిన పనులు చేసినవానికి కొద్ది దెబ్బలే తగులును. ఎవనికి ఎక్కువగా ఇయ్యబడెనో వానియొద్ద ఎక్కువగా తీయజూతురు; మనుష్యులు ఎవనికి ఎక్కువగా అప్పగింతురో వాని యొద్ద ఎక్కువగా అడుగుదురు.

48. But the one not having known, and having done [things] worthy of a beating, will be repeatedly beaten with few [lashes]. So to every [one] to whom much was given, much will be demanded from him, and to whom they entrusted much, all the more they will ask of him.

49. నేను భూమిమీద అగ్నివేయ వచ్చితిని; అది ఇదివరకే రగులుకొని మండవలెనని యెంతో కోరుచున్నాను.

49. I came to cast fire to the earth, and how I wish that it was already kindled!

50. అయితే నేను పొందవలసిన బాప్తిస్మమున్నది, అది నెరవేరు వరకు నేనెంతో ఇబ్బందిపడుచున్నాను.

50. But I have a baptism to be baptized [with], and how distressed I am until it is completed!

51. నేను భూమి మీద సమాధానము కలుగజేయ వచ్చితినని మీరు తలంచుచున్నారా? కాదు; భేదమునే కలుగ జేయవచ్చితినని మీతో చెప్పుచున్నాను.

51. Do you* think that I came to give peace on the earth? Not at all, I say to you*,_but_ rather division!

52. ఇప్పుటినుండి ఒక ఇంటిలో అయిదుగురు వేరుపడి, ఇద్దరికి విరోధముగా ముగ్గురును, ముగ్గురికి విరోధముగా యిద్దరును ఉందురు.

52. For from now [on] five in one house will have been divided: three against two and two against three.

53. తండ్రి కుమారునికిని, కుమారుడు తండ్రికిని, తల్లి కుమార్తెకును, కుమార్తె తల్లికిని, అత్త కోడలికిని, కోడలు అత్తకును విరోధులుగా ఉందురని చెప్పెను.
మీకా 7:6

53. A father will be divided against a son and a son against a father, a mother against a daughter and a daughter against a mother, a mother-in-law against her daughter-in-law and a daughter-in-law against her mother-in-law.' [see Micah 7:6]

54. మరియు ఆయన జనసమూహములతో ఇట్లనెను మీరు పడమటనుండి మబ్బు పైకి వచ్చుట చూచునప్పుడు వానవచ్చుచున్నదని వెంటనే చెప్పుదురు; ఆలాగే జరుగును.

54. Then He also said to the crowds, 'Whenever you* see the cloud rising from [the] west, immediately you* say, 'A shower is coming,' and so it happens.

55. దక్షిణపు గాలి విసరుట చూచునప్పుడు వడగాలి కొట్టునని చెప్పుదురు; ఆలాగే జరుగును.

55. 'And whenever [you* see] a south wind blowing, you say*, 'It will be scorching heat [i.e., It will be a hot day],' and so it happens.

56. వేషధారులారా, మీరు భూమ్యాకాశముల వైఖరి గుర్తింప నెరుగుదురు; ఈ కాలమును మీరు గుర్తింప నెరుగరేల?

56. Hypocrites! You know [how] to be interpreting the face of the earth and of the sky, but how [is it] you* are not interpreting this time?

57. ఏది న్యాయమో మీ అంతట మీరు విమర్శింపరేల?

57. But why do you* not even judge of yourselves the righteous [thing] [fig., what is righteous]?

58. వాదించువానితో కూడ అధికారియొద్దకు నీవు వెళ్లుచుండగా అతని చేతినుండి తప్పించుకొనుటకు త్రోవలోనే ప్రయత్నము చేయుము, లేదా, అతడొకవేళ నిన్ను న్యాయాధిపతియొద్దకు ఈడ్చుకొని పోవును, న్యాయాధిపతి నిన్ను బంట్రౌతునకు అప్పగించును, బంట్రౌతు నిన్ను చెరసాలలో వేయును.

58. For as you* are going with your opponent [in a lawsuit] to a ruler [or, magistrate], on the way give work [fig., make every effort] to have been released from [fig., to make an settlement with] him, lest he drag you to the judge, and the judge hand you over to the court officer, and the court officer throw you into prison.

59. నీవు కడపటి కాసు చెల్లించువరకు వెలుపలికి రానే రావని నీతో చెప్పుచున్నాననెను.

59. I say to you, by no means shall you come out from there until you pay back even the last lepton [i.e. a small copper coin worth 1/1000th of an ounce or 0.025 grams of silver].'